بازتاب تحولات سياسي و اجتماعي در سينماي شوروي و روسيه

اين نوشتار ويژگي فيلم‌هاي دهۀ 1970 تا 2010 سينماي روسيه را بررسي و تحليل مي‌كند. در دهۀ 60 قرن بيستم، سينماي روسيه به جهان شناسانده شد و پيش از گذشته در مسير پيشرفت قرار گرفت. سياست‌هاي نرم فرهنگي دوران اُتتيپل[1] و وضعيت هنر و جامعه در عصر پرسترويكا، فيلم‌هاي دهه‌هاي 1970 و 1980 را به پديده‌اي ويژه تبديل كرد كه بازتاب روشني از روابط اجتماعي آن عصر است. آزاديِ ناگهان جاري‌شده در بستر هنر اتحاد شوروي كه در آستانۀ فروپاشي بود سينماي دهۀ 1990 را نيز تحت ‌‌‌‌تأثير قرار داد و بسياري از نابساماني‌هاي اجتماعي، عريان‌تر از هميشه به نمايش گذاشته شدند. دهۀ نخست قرن بيست‌و‌يكم، سينماي روسيه ميزبان فيلم‌هايي از جنس فيلم‌هاي ‌سينماي هاليوود بود و تلاش كرد اين راه را مصمم ادامه دهد. در اين دهه، سينماي روسيه شاهد تصاويري بود كه پيش از اين به خود نديده بود. با تغيير كاركرد هنر در دوران پساشوروي، رويكرد هنرمندان نيز تغيير كرد و سينما نيز در بسياري موارد به گيشه مي‌انديشيد. نسخۀ روسي رؤياي آمريكايي در فيلم‌هاي گيشه‌اي روسيه ديده مي‌شود؛ اما دغدغۀ آسيب‌شناسي اجتماعي و ساختن يا بازگشت به هويت روسي، همچنان در برخي فيلم‌هاي روسيۀ جديد قابل مشاهده است. سينماي معناگراي روسيه را مي‌توان تأييد اين مدعا دانست. حمايت‌هاي دولتي از فيلم‌هاي اقتباسي از آثار ادبي و رويدادها‌‌ تاريخي، منجر به توليد فيلم‌هاي ماندگاري در اين حوزه شده است. سينماي روسيه، دوران گذار خود را گذرانده است و انتظار مي‌رود به‌زودي شاهد آثاري باشيم كه ردپاي هويت غيرروسي كمتر در‌‌ آن‌ها ‌‌ديده شود. [1]. Ottepel (The Khrushchev Thaw)