معماوارگي گفتمان قدرت نرم روسيه

در دهۀ اخير سياست‌گذاران روس در آيين جديد سياست خارجي روسيه به قدرت نرم، جايگاه ويژه‌اي بخشيدند تا از اين رهگذر به ترميم چهرۀ بين‌المللي روسيه، مقابله با انقلاب‌هاي رنگي و حفظ رژيم‌هاي طرفدار روسيه كمك كنند. با پذيرش اين فرضيه كه توجه به قدرت نرم، ابزاري براي به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت در جهان معاصر است، نوشتار حاضر درپي پاسخ‌گويي به اين پرسش است كه روس‌ها براي به‌دست‌آوردن منزلت و قدرت، چگونه به مفهوم‌بندي گفتمان قدرت نرم روسيه پرداخته‌اند. در اين ميان، قدرت هژمونيك غرب بر درك آن‌ها ‌از اين مقوله چه تأثيري داشته است. در پاسخ به اين پرسش اين فرضيه مورد آزمون قرار گرفته است كه هويت دوگانۀ بزرگ قدرتي روسيه كه در فرايند رابطۀ پيچيدۀ عشق و نفرت نسبت به ديگريِ غربي شكل گرفته است، به بازتوليد هويت دوگانه در گفتمان قدرت نرم روسيه در مسير تلاش براي به‌‌دست‌آوردن منزلت و نفوذ در صحنۀ بين‌المللي منجر شده است. يافته‌هاي نوشتار نشان مي‌‌دهد كه گفتمان قدرت نرم روسيه دو وجه متعارضِ سازگار و ناسازگار با قدرت نرم هژمونيك غرب دارد. سازگاري و همراهي با قدرت هژمونيك غرب تا جايي پذيرفته شده است كه با هويت بزرگ قدرتي روسيه و تأمين نفوذ و جايگاه آن برخورد نداشته است. در غير اين‌صورت، روس‌ها به پردازش گفتمان خاص روسي از قدرت نرم روي آورده‌اند كه در مخالفت با گفتمان هژمونيك غربي قرار داشته است. براي تحليل اين معمارواره (پرابلماتيك) رويكرد تفسيري به‌كار گرفته و مفهوم هژموني فرهنگي را به‌عنوان چارچوب نظري نوشتار برگزيده‌ايم.