تأملي در تصحيح چند بيت از ديوان خاقاني

Investigating the Correction of Some Couplets of Khaqani's Divan

تصحيح متن يكي از مهم ترين مقوله هاي پژوهشي در حوزۀ ادبيّات كهن است كه مي توان آن سنگ بنا و شالودۀ بايستۀ ديگر تحقيقات دانست. اين امر در پيوند با آثار سخنوران بزرگ اهمّيّت بيشتر و عمده تري پيدا مي كند. يكي از مصاديق روشن در اين باب، ديوان افضل الدّين بديل خاقاني شرواني، شاعر بيبديل سدۀ ششم هجري است. اختصاصات فني و دشوارهاي خاص اين ديوان سبب شده تا كتابت اشعار با كاستي هايي همراه شود. با وجود سه چاپ مشهور از ديوان خاقاني و تلاش هايي چند براي پيراستن اين متن از ضبط هاي نادرست، همچنان اغلاط به نسبت متعددي در اين متن ديده مي شود. عمده تلاش پژوهشگران در اين راه، معطوف به نيمۀ نخست ديوان، يعني قصايد شاعر بوده و كمتر به نيمۀ دوم آن توجّه شده است. از اين رو جستار حاضر بر آن بوده است تا بر پايۀ نقطه نظرهاي نو و اصيل، ابياتي چند از اين بخش را مورد تصحيح انتقادي و علمي قرار دهد

Text correction is one of the most important research topics in ancient literature studies that may be known as the proper basis and foundation of other researches. This will be more important in relation to the great poets' works. One of the clear proofs to this case is Divan-e Afzalaldin Badil Khaqani Shervani, the sixth century peerless poet. Although there have been three known publications of Divan-e Khaqani, and also attempts to rub off the Divan from wrong records, there are still some errors in the text. The researchers have paid much attention to the first part of the Divan, the odes, and less to the second part. So the present paper tries to correct scientifically and critically some couplets of the second part based on new points of view.