سيكل‌هاي اقتصاد سياسي ايران از انقلاب مشروطه تا اوايل دهه 1390

هرسيكل كامل اقتصاد سياسي ايران تقريباً به مدت يك ربع قرن و از سه دوره تشكيل شده است كه عبارت‌اند از دوره‌هاي «تثبيت»، «رشد اقتصادي در فضاي بسته (يا نيمه‌باز) سياسي» و «فضاي باز سياسي». اولويت آنها به ترتيب دستيابي به «امنيت (و يا عدالت)»، «رشد اقتصادي» و «آزادي» بوده است.          از «كودتاي رضاشاه (1299) تا كودتاي محمدرضاشاه (1332)»، از «كودتاي محمدرضاشاه (1332) تا انقلاب اسلامي (1357)»، از «انقلاب اسلامي (1357) تا پايان دوره اصلاحات (1383)» هركدام يك سيكل كامل اقتصاد سياسي هستند و از سال 1384 (شروع دولت احمدي‌نژاد) ايران وارد چهارمين سيكل اقتصاد سياسي خود شده است. «نظم اجتماعي دسترسي محدود» و «ابهام (ذاتي نهفته در‌) تفكيك قوا» ريشه مشترك سيكل‌هاي مذكورند و در طول زمان سيكل‌هاي اقتصاد سياسي ضمن تكرار، ارتقاي تدريجي نيز يافته‌اند.                 در اين مقاله براي هر يك از سيكل‌هاي اقتصاد سياسي مذكور دوره‌هاي سه‌گانه تثبيت، رشد اقتصادي و فضاي باز سياسي شناسايي و تحليل شده‌اند. به‌عنوان نمونه در اولين سيكل اقتصاد سياسي بعد از انقلاب اسلامي، دوره «انقلاب اسلامي تا پايان جنگ» به‌عنوان ‌دوره «تثبيت» با هدف ايجاد عدالت و امنيت، دوره‌ هاشمي رفسنجاني به‌عنوان دوره «رشد اقتصادي» و دوره اصلاحات به‌عنوان دوره «فضاي باز سياسي» با هدف افزايش سطح دسترسي‌هاي سياسي تحليل شده‌اند. در دومين سيكل اقتصاد سياسي ايران بعد از انقلاب اسلامي كه از سال 1384 آغاز شده دوره احمدي‌نژاد دوره «تثبيت» و اولويت نيز «امنيت و عدالت» بوده است.