تحليل فرار مالياتي در ايران به روش شاخص چندگانه - علل چندگانه(MIMIC)

فرار مالياتي يكي از بخش هاي اصلي اقتصاد غير رسمي است كه امروزه به عنوان يكي از چالش هاي اساسي كشورها و به عنوان مهم ترين مسئله و مشكل نظام هاي مالياتي محسوب مي شود.تحقيق حاضر تلاش مي كند تا با استفاده از روش علل چندگانه شاخص چندگانه (MIMIC) به برآورد اندازه ي فرار مالياتي در ايران و بررسي علل و آثار آن طي دوره زماني 94-1357 بپردازد. نتايج برآورد سري زماني فرار مالياتي نشان دهنده آن است كه روند فرار مالياتي در ايران طي سال هاي مورد بررسي به رغم نوسانات عمده، در مجموع افزايشي بوده است، به گونه اي كه از 6.12 درصد GDP رسمي در سال 1357 به 11.33 درصد در سال 1394 رسيده است. همچنين نتايج نشان دهنده اين است كه متغيرهاي تورم، بار مالياتي، درآمد سرانه و نرخ ارز رسمي اثر مثبت و معنادار بر فرار مالياتي داشته و متغيرهاي شاخص باز بودن اقتصادي، اندازه دولت و نرخ بيكاري داراي اثر منفي بر فرار مالياتي مي باشند. بر اساس يافته هاي اين تحقيق، درآمد سرانه بيشترين تاثير را بر فرار مالياتي داشته و از سوي ديگر بيشترين اثر فرار مالياتي بر رشد تقاضاي پول مي باشد.