سنگ‌نگاري، شيمي‌كاني‌ها و شكل‌گيري بخش پريدوتيتي در آميزه افيوليتي راتوك (شرق ايران)

Petrography, mineral chemistry and genesis of peridotite in the Ratouk ophiolitic melange (East of Iran)

منطقه مورد بررسي، بخشي از آميزه افيوليتي زمين­ درز سيستان در شرق ايران است كه در 60 كيلومتري جنوب گزيك واقع شده است. واحدهاي آميزه افيوليتي منطقه راتوك شامل پريدوتيت (هارزبوژيت- لرزوليت)، گابرو (لايه ­اي و همسان گرد) و با گسترش كمتر دايك­ هاي ديابازي و واحدهاي گدازه­اي است.بافت هاي غالب واحد پريدوتيتي دانه ­اي، ريزدانه­اي، پوئي كليتيك و مشبك بوده و بلورهاي تشكيل­ دهنده آن­ها اليوين، پيروكسن و به مقدار كم اسپينل هستند. بررسي ريزپردازش كاني­ هاي اليوين، پيروكسن و اسپينل در پريدوتيت­ ها نشان مي­ دهد كه اليوين از نوع فورستريت (Fo88.3-97.4 Fa2.6-11.7)، ارتوپيروكسن از نوع انستاتيت و اسپينل بيشتر آلومينيوم- كروم­دار و بندرت آهن­ دار (Spl0.003-0.691 Chr0-0.443 Mag0.028-0.997) است. نتايج حاصل از شيمي كاني ­هاي اسپينل و اليوين نشان مي­ دهد كه پريدوتيت­ هاي مورد بررسي از نوع گوشت ه­اي و افيوليت مورد مطالعه از نوع MORB بوده و از يك خاستگاه گوشته تهيه­ شده اسپينل لرزوليتي با درجه ذوب­ب خشي بيش از 20 درصد حاصل شده ­اند. در الگوي عناصر كمياب پريدوتيت­ ها بهنجار شده با گوشته اوليه، براي عناصر Cs,Th,La,P,K ناهنجاري مثبت و براي عناصر Ti,,SrRb,Ba,Nb,Ce,Zr ناهنجاري منفي مشاهده مي ­شود. غني­ شدگي نسبي از LREE نسبت به HREEمي­ تواند تحت تاثير فرآيندهاي ثانويه نظير دگرساني و دگرنهادي يا تله گدازه صورت گرفته باشد. دماسنجي ارتوپيروكسن در پريدوتيت­ ها براي فشار 1 تا 10 كيلوبار دمايي بين 950 تا 1300 درجه سانتي­ گراد را نشان مي­ دهد.

The Beshgaz manganese-bearing veins are located in ~45 km northeast of Birdjand, South-Khorasan, and east of Iran. These veins with 0.1-1.5 m thickness and 4-7 m length are engulfed discordantly within Paleocene (Eocene-Oligocene) volcanic-pyroclastic rocks. The host of Mn-bearing veins are dacite to rhyo-dacite tuff, lapilli tuff with andesitic and andsi-basaltic fragments in shear zones. The Mn grade reaches up to 45% in the vein/veinlets. The major Mn ore minerals are pyrolusite, cryptomelane, and psilomelane. Ore minerals showing colloform and open-space filling textures. Amorphous silica is the principal gangue mineral in the Mn ores and the SiO2 content of these veins vary from 2.41 in Mn-bearing veins to 20.98 % in silicic zone. Based on mineralographic and geochemical data, the Mn ores were preliminarily precipitated as amorphous Mn-oxide and hydroxide gels, and gradually psilomelane and then pyrolusite were developed in expense of the primary amorphous minerals. The average ratio of Mn/Fe in Beshgaz manganese-bearing veins is 26.31 and positive correlation of manages with Ba, Sr, U, and Zn in Mn-bearing veins indicate that these veins have formed as epigenetic by hydrothermal fluids.