اثر دما و گونه هاي مختلف حبوبات روي ويژگي هاي زيستي سوسك چهارنقطه اي حبوبات Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae)

Effect of temperature and different pulses species on biological traits of cowpea weevil, Callosobruchus maculatus F. (Coleoptera: Bruchidae)

سوسك چهارنقطه­ اي حبوبات Callosobruchus maculatus يك آفت خسارت­ زاي مهم دانه­ هاي حبوبات است. در اين تحقيق اثر تغذيه روي پنج گونه حبوبات (باقلا، لوبيا چشم بلبلي، عدس، ماش و نخود) در هفت دماي ثابت 18، 21، 24، 27، 30، 33 و 36 (1±) درجه سلسيوس روي طول دوره­ ي نشو و نماي سوسك چهارنقطه­ اي بررسي شد. پارامترهاي رشد جمعيت آفت روي پنج گياه ميزبان در دماي بهينه 27 درجه سلسيوس و نيز در هفت دماي ثابت روي لوبيا چشم بلبلي محاسبه گرديد. مدل­ هاي خطي، براي توصيف ارتباط بين دما و نرخ نشو و نماي آفت استفاده شد. براساس نتايج، كمترين طول دوره­ي پيش از بلوغ روي لوبيا چشم بلبلي در دماي 33 درجه و بيشترين دوره روي باقلا در دماي 18 درجه سلسيوس بود. بيشترين و كمترين مقدار نرخ ذاتي افزايش جمعيت (rm) به ترتيب رويلوبيا چشم بلبلي و باقلا در دماي 27 درجه سلسيوس به­ دست آمد. از نظر غلظت پروتئين، نشاسته، درصد سختي و رطوبت دانه­ ها تفاوت معني ­داري بين ميزبان­ هاي مختلف وجود داشت. هم­چنين، همبستگي معني­ داري بين برخي پارامتر­هاي زيستي با درصد رطوبت دانه ­هاي حبوبات مشاهده شد. با توجه به نتايج به دست آمده مي­ توان نتيجه گرفت كه سوسك­ چهار نقطه ­اي حبوبات ميزبان لوبيا چشم بلبلي را نسبت به ساير ميزبان­ ها بيشتر ترجيح داد و باقلا نامناسب ­ترين ميزبان براي نشو و نماي اين آفت بود. آستانه‌ حداقل‌ دمايي (T0) براي‌ دوره‌ رشدي آفت با روش رگرسيون خطي معمولي بسته به ميزبان بين 3/8 تا 3/9 درجه‌ سلسيوس تعيين شد. همچنين كمترين و بيشترين نياز دمايي (k) آفت به ترتيب روي لوبيا چشم بلبلي و باقلا به دست آمد.

Background and Objectives The cowpea weevil, Callosobruchus maculatus is an important pest of pulses seed, with ample distribution in tropical and subtropical regions. In this research, the effect of temperature and host plants on population growth of this pest was investigated. Materials and Methods Effect of five host pulse including pea, cowpea, lentil, vetch and broad bean on development time of cowpea weevil was studied at seven constant temperatures: 18, 21, 24, 27, 30, 33 and 36 (±1 °C). Population growth parameters of C. maculatus were measured on five host species at 27 °C and at seven constant temperatures on cowpea. Some physical and biochemical characteristics of pulse seeds were measured and the correlation between them and some life history parameters of C. maculatus was examined. Results Our research showed that the shortest development time was on cowpea at 33 °C and the longest one was on broad bean at 18 °C. The highest and lowest rm values were observed on cowpea and broad bean, respectively at 27 °C. A significant difference was observed in grain humidity, hardiness index, protein and starch content of various pulse seeds. Discussion The life cycle of C. maculatus was greatly affected by quality of host plant. Differences over the development time may be due to nutritional content in pulses seeds. The grain humidity was another factor affecting seed quality and feeding of this pest. The highest longevity at low temperatures could be associated with lower metabolic processes. The thermal characteristics of C. maculatus were relatively influenced by different host plant seeds.