كليدواژه :
تغيير كاربري اراضي , خصوصيات فيزيكي و شيميايي خاك , امامه , مرتع
چكيده فارسي :
تبديل مرتع به اراضي كشاورزي، عموماٌ تأثير جدي بر ميزان ماده آلي و ديگر ويژگي‌هاي فيزيكي و شيميايي خاك مي‌گذارد. اين پژوهش با هدف بررسي اثرات تغيير كاربري اراضي مرتعي بر خصوصيات خاك در حوزه آبخيز امامه انجام شد. چهار كاربري شامل مرتع، باغ، آيش و كشاورزي انتخاب گرديد. نمونه‌برداري از خاك به صورت تصادفي (5 تكرار در هر كاربري) از عمق 30-0 سانتي‌متري صورت پذيرفت. برخي مشخصه‌هاي خاك شامل هدايت الكتريكي، گراول (شاخص فرسايش‌پذيري خاك)، آهك كل، درصد رطوبت اشباع خاك، pH، منيزيم، سديم، كربن، پتاسيم و فسفر اندازه‌گيري شد. نتايج حاصل از تجزيه و تحليل آماري نشان داد كه تغيير كاربري اراضي مرتعي به كشاورزي، آيش و باغ تغييرات معني‌داري را در مقادير اسيديته، منيزيم و سديم ايجاد نكرده است. در حاليكه هدايت الكتريكي، گراول، آهك كل، درصد رطوبت اشباع خاك، كربن آلي، پتاسيم و فسفر در اثر تغيير كاربري اراضي، به‌صورت معني‌داري تغيير كردند. نتايج نشان داد كه با تبديل كاربري مرتع به ساير كاربري‌ها، ميزان درصد آهك، پتاسيم، فسفر و گراول كاهش يافته و اين كاهش در كاربري آيش و كشاورزي نسبت به ساير كاربري‌ها بيشتر است. مقدار كربن خاك‌هاي مرتعي نيز در اثر تغيير كاربري به باغ و كشاورزي، به طور معني‌داري افزايش يافت. همچنين هدايت الكتريكي، رطوبت اشباع خاك، پتاسيم، فسفر و كربن در كاربري باغ به طور معني‌داري بيشتر از بقيه كاربري‌ها بود. به طور كلي نتايج اين تحقيق نشان داد كه تغيير كاربري اراضي تأثير معني‌داري بر خصوصيات خاك دارد.
چكيده لاتين :
The change of rangeland to agricultural lands has serious effects on the amount of soil organic matter and physico- chemical characteristics. This study was conducted to investigating the effects of rangeland conversion into agricultural land use on soil properties in Amameh watershed (Tehran province). Four land use types were selected including rangeland, fallow, orchard and agricultural lands. Soil sampling was carried out as random systematic method (three repeat for each land use) from 0-30 cm depths. Some soil properties such as pH, electrical conductivity, calcium carbonate, sodium, Saturation, magnesium, phosphorus, potassium, carbon and gravel were measured. Statistical analysis were also performed on the data and the results showed that changing land use from rangeland to agricultural lands, fallow and orchard did not show any significant changes on pH, Mg and Na; whereas electrical conductivity, gravel, calcium carbonate, Saturation, carbon, potassium and phosphorus showed significant changes due to the land use change. The results revealed that by changing land use from rangeland to other use types the amounts of calcium carbonate, phosphorous, potassium and gravel have decreased, more obviously in fallow and agricultural lands. In addition, soil carbon increased, this was due to land-use conversion from rangeland to orchard and agriculture. Moreover, electrical conductivity, Saturation, potassium, phosphorus and carbon in the orchard were significantly higher than the other land uses. Generally, results of this study showed that changing land use had significant effect on the soil properties.
