سبك زندگي موبيتال در جامعۀ دانشجويي؛ فهم تجربۀ زيستۀ دانشجويان دانشگاه‌هاي علامه‌طباطبائي و صنعتي شريف

Mobital lifestyle in student society; Understanding the Lived Experience of Students at Allameh Tabataba'i and Industrial Sharif Universities

اين پژوهش، با هدف شناخت سبك زندگي «ديجيتال و در حركت» دانشجويان كه اصطلاحاً آن را «موبيتال» ناميده‌ايم انجام‌ شده است. به اين منظور، با روش نظريۀ مبنايي و تكنيك مصاحبۀ اپيزوديك با دانشجويان دو دانشگاه سطح يك كشور (علامه طباطبائي و صنعتي شريف) كه سه گروه آموزشي اصلي علوم انساني، فني و مهندسي و علوم پايه را پوشش مي‌دهند، گفتگو كرديم. برخلاف پژوهش‌هايي كه فقط رضايت حاصل از كاربري تكنولوژي‌هاي نوين ارتباطي براي كاربران را برجسته مي‌كنند، در اين پژوهش دريافتيم كه تجربۀ زيستۀ دانشجويان از كاربري دستگاه‌هاي ديجيتال همراه، تجربۀ متناقض‌ گونۀ احساس «خشنودي و ناخشنودي هم‌زمان» است. اگرچه اين تجربه در آن‌ها «ناهماهنگي شناختي» و احساسي دوگانه نسبت به دستگاه‌هاي ديجيتال همراه ايجاد كرده، اما دانشجويان استراتژي‌هايي براي كاهش اين ناهماهنگي يافته‌اند. آن‌ها سعي مي‌كنند با «انتخاب عقلاني» و «خودكنترلي» منافع خود را از اين سبك زندگي جديد، حداكثر كنند و از آسيب‌هاي آن تا حد ممكن دور بمانند. همچنين، دريافتيم كه هر سه عامل دانشجويان، دستگاه‌ها و جامعه، در شكل‌دهي به آنچه «سبك زندگي موبيتال» مي‌ناميم، نقش دارند. نظريۀ كنشگر- شبكه، بهتر از ساير ديدگاه‌ها مي‌تواند وضعيت موجود را تبيين كند. اين يافته ديدگاه مهمي در خصوص ارزيابي نظريه‌هاي موجود و چشم‌انداز ارزشمندي براي صورت‌بندي نظريه‌هاي جديد ارائه مي‌دهد.

This study was conducted with the aim understanding “mobile digital” lifestyle of students, which we have called “mobital”. Using grounded theory methodology and relying on episodic interviews with students from two top universities (Allameh Tabataba’i and Sharif) in three main educational groups (Humanities, Engineering and Basic Sciences), the data were coded with “Nvivo 10”. Contrary to those researches who only highlight the sense of gratification from the use of new ICT’s, the findings reveal that the lived experience of students exposed to mobital devices, is a “paradoxical mixture of satisfaction and dissatisfaction”. Although this experience tends to create “cognitive dissonance” and contradictory feelings towards mobital devices, students have found strategies to handle it. They try to maximize their interests and stay away from its damages with “choosing rationally” exercising more “self-control”. In brief, the findings suggest that the three elements of students, devices and society are jointly construct “mobital lifestyle”. This provides an important case for assessing validity of existing theories and gives us valuable information for future research on new media and students’ lifestyles.