ارزيابي تطبيقي كشورهاي اسلامي پيشرو در توليد علم: مطالعه ايران، تركيه، مصر و پاكستان در پايگاه اطلاعات علمي ESI

هدف: اين مطالعه در پي ارزيابي تطبيقي توليدهاي علمي نمايه شده ايران، تركيه، مصر و پاكستان در ميان سالهاي 2002 تا 2012 با استفاده از شاخصها و آمارهاي پايگاه اطلاعات علمي ESI مي باشد. روش شناسي: نوع پژوهش حاضر، كاربردي بوده كه با استفاده از روش شناسي علم سنجي انجام گرفته است. تجزيه وتحليل داده ها با استفاده از آمار توصيفي (فراواني، درصد و ميانگين ) و آمار استنباطي (آزمون همبستگي پيرسون و آزمون تعقيبي توكي) از طريق بهكارگيري نرم افزار ايران، تركيه، مصر و » نسخه 20 انجام شد. جامعه پژوهش، كشورهاي اسلامي ،SPSS آماري هستند. « پاكستان يافته ها: يافته هاي پژوهش نشان ميدهند كه از نظر سهم توليدهاي علمي و ميزان استنادها، به ترتيب، كشورهاي تركيه، ايران، مصر و پاكستان قراردارند؛ ولي در رتبه بندي براساس متوسط ميزان استناد به يك مقاله، كشور ايران پس از تركيه، مصر و پاكستان قرارگرفته است؛ در متوسط ميزان استناد به يك مقاله نيز، تركيه در يازده رشته از رشته هاي 22 گانه پ ايگاه در بالاترين جايگاه و در دو رشته در پايينترين جايگاه و كشور ايران در يك رشته در بالاترين جايگاه و در عملكرد را داشته اند. حوزه هاي « بهترين و ضعيف ترين » ده رشته در پايينترين جايگاه، به ترتيب موضوعي برخوردار از مقالات داغ هريك از كشورها نيز، ايران ( 9)، تركيه ( 7)، پاكستان ( 5) و مصر ( 4) شناساييشده اند؛ همچنين [در] حوزههاي موضوعي پراستناد براي هريك از كشورها نيز، تركيه ( 22 )، ايران ( 20 )، پاكستان ( 19 ) و مصر ( 16 )، شناسايي شده اند و رابطه اي مثبت و معني دار ميان سهم مقالات علمي و ميزان استنادهاي اين چهار كشور مشاهده مي شود؛ نتايج آزمون تعقيبي توكي نيز نشان داد كه ميانگين سهم مقالات و استنادهاي كشور تركيه از كشورهاي پاكستان و مصر، بيشتر است و در ساير موارد، تفاوتي معنيدار مشاهده نشده است. نتيجه گيري: بررسي ها نشان ميدهند كه در مقايسه با كشورهاي اسلامي پيش رو در توليد علم، رشد مقالات علمي ايران از لحاظ علمي، چشمگير است؛ درصورتي كه ميزان رشد استنادها در وضعيتي مطلوب قرارندارد