پيشنهاد چارچوبى دانش پايه براى بازجُست ذهنى عوامل مؤثر بر شدت استفادة مردم از بوستا نهاى عمومى در بزر گ شهر تهران

بوستان ها و فضاهاى سبز عمومى جزئى از فضاهاى عمومى شهرى و عنصرى از آنچه « فضاى اجتماعى » ناميده مى شود، هستند كه مى توانند نقش مهمى در ارتقاى كيفيت محيط شهرى و ارتقاى كيفيت زندگى افراد ساكن و شاغل در شهرها داشته باشند؛ چنانچه چنين امرى در دستوركار و در مجموعة اهداف تصميم گيران شهرى قرار داشته باشد. با توجه به پيچيدگى و گوناگونى مشكلات شهرى بزرگ شهر تهران و با وجود نقش مهم فضاهاى عمومى شهرها در سلامت جسم و روان مردم، تصميم گيران شهرى آگاهى تخصصى و « دانش ضمنى» (متفاوت با « دانش صريح ») مورد نياز را ندارند؛ « دانش ضمنى» كه ريشه در عمل و تجارب افراد دارد فقط ويژگى ها و خواسته هاى مردم (استفاده كنندگان و استفاده نكنندگان بوستان هاى شهرى) را شامل نمى شود بلكه از ويژگى هاى آن، شدت استفاده، عوامل مؤثر بر دگرگونى ها، و نيز بايستگى ارتقاى كيفيت بوستان هاى شهرى در راستاى ارتقاى كيفيت زندگى افراد ساكن و شاغل در اين بزرگ شهر است. در چنين زمينه هايى بازجُست لازم و كاربردى به ويژه در زمينة دريافت« دانش ضمنى» و با وجود اهميت اين گونه دانش در برنامه ريزى و مديريت شهرى، انجام نگرفته است. در پاسخ به چنين ناآگاهى ها و كاستى هايى است كه چگونگى و شدت استفاده از بوستان ها در ميان مردم نياز به بازجُست دارد كه در اين مقاله به بخشى از آن پرداخته شده است. در اين مقاله هدف رديابى و سنجش عوامل « ذهنى و محتوايى» مؤثر بر شدت استفادة مردم از بوستان هاى عمومى ، بر پايه و با تأكيد بر دريافت « دانش ضمنى» موجود ميان افراد ساكن در بزرگ شهر تهران است. براى دستيابى به هدف اين مقاله روشى با مسير دوگانة توصيفى- تحليلى و تحليلى- تجويزى طراحى شده است. در مسير نخست يا پژوهش پاية اين مقاله، نظريه ها و انگاشت هاى مرتبط با فضاهاى عمومى شهرى با تأكيد بر بوستان هاى شهرى و با تأكيد بر عوامل مؤثر بر شدت استفاده از بوستان هاى شهرى رديابى شده است. در مسير دوم بر مبناى پژوهش پاية مقاله و در دستيابى به هدف مقاله، روش و چارچوبى براى فرايند بازجُست شدت استفادة مردم از بوستان هاى بزرگ شهر تهران تدبير و رهيافت هاى پشتيبان هر مرحله از فرايند پيشنهاد و در مورد بوستان هاى اين بزرگ شهر به كار گرفته شده است. براى گردآورى داده هاى مورد نياز از روش هاى بازبينى و تحليل متون، روش ميدانى، و انجام مصاحبه از مردم و نيز از تصميم گيران شهرى برپاية طراحى و تكميل پرسش نامه هايى هدفمند استفاده شده است. نتايج چارچوب پيشنهادى اين مقاله از يك سو، يارى به راه اندازى و يا تكميل سيستم اطلاعات شهرى مرتبط با بوستان هاى شهرى در يك سيستم فراگير دانش شهرى پشتيبان تصميم گيرى است و از ديگر سو، به كارگيرى تمهيدات پيشنهادى در اين مقاله زمينة افزايش شدت استفاده از بوستان ها و درنتيجه دستيابى به پيامدهاى مثبت آن در سلامت جسمى و روحى افراد ساكن در اين بزرگ شهر را فراهم مى كند. يافتة مهم اين مقاله را مى توان تأكيد بر اهميت توجه به نظر مردم و دريافت و مديريت « دانش ضمنى » در بازجُست عوامل اصلى مؤثر بر شدت و تمايل به استفاده از بوستان هاى شهرى دانست كه نويسندگان سابقة چنين رويكردى را در چارچوب تفكر و عمل برنامه ريزى و مديريت شهرى به ويژه مرتبط با فضاهاى عمومى و بوستان هاى شهرى در بزرگ شهر تهران نيافتند.