عنوان مقاله :
تدوين چارچوبي براي اندازه گيري تاب آوري يك محله شهري در برابر زلزله نمونه موردي : محله هرزه ويل ، منجيل ، گيلان
پديد آورندگان :
زرگر, اكبر دانشگاه شهيد بهشتي , اهري, زهرا دانشگاه شهيد بهشتي , رازقي، فاتيما دانشگاه شهيد بهشتي
كليدواژه :
هرزه ويل , منجيل , زلزله رودبار , تاب آوري , آسيب پذيري , زلزله , ايمني , طراحي شهري
چكيده فارسي :
ابعاد رو به گسترش آسيب پذيري شهرها، ناشي از وقوع سوانح در دهه هاي گذشته، سبب شده است كه اقداماتي كه براي كاهش خسارات و تلفات ناشي از وقوع سوانح در شهرها و سكونتگاههاي زيستي انجام شده، از مقاوم سازي تك بناها به رويكردهايي جامع و در راستاي پايدار سازي همه جانبه حيات جوامع شهري در جنبه هاي كالبدي، اقتصادي، اجتماعي و فرهنگي تبديل گردند. رويكرد جوامع مقاوم در برابر سوانح يكي از اين رويكردها است و به نظر مي رسد كه قابليت توسعه و رسيدن به يك مدل مناسب براي بررسي ميزان تاب آوري و يا عدم آسيب پذيري شهرها در برابر سوانح احتمالي آتي گردد.
در اين مقاله تلاش شده است از طريق تلفيق برخي رويكردهاي جديد و جامع (با تاكيد بيشتر بر رويكرد جوامع مقاوم در برابر سوانح و توجه به نقش يكپارچه اجزاء كالبدي شهرها و فرم آنها ) به تدوين چارچوبي يراي بررسي آسيب پذيري شهرها در برابر زلزله پرداخته شود و در نهايت معيارهايي در سه دسته كلي(كالبدي، اجتماعي، و اقتصادي) براي ارزيابي ميزان تاب آوري شهرها در برابر زلزله هاي احتمالي در آينده تهيه گردد. سپس بر اساس معيارهاي حاصل شده به طور نمونه، به بررسي وضعيت تاب آوري يك محله شهري در برابر زلزله پرداخته شده است. نمونه موردي برگزيده شده ، محله هرزويل در منجيل مي باشد كه سابقه سكونت طولاني مدت دارد و در زلزله 1369 رودبار-منجيل به علت قرار گيري بر روي يكي از گسل هاي فعال منطقه، بيش از 90 درصد تخريب شد.
روش اين تحقيق تركيبي از روش هاي كمي و كيفي است، كه بر پايه بررسي اسناد و مدارك، جمع آوري اطلاعات از طريق پيمايش ميداني و تكميل پرسش نامه به كمك نمونه گيري ساده اتفاقي صورت پذيرفته است. علاوه بر اين براي تكميل داده هاي مورد نياز از مصاحبه هاي عميق با ساكنين محله و برخي مسئولين مرتبط نيز بهره گيري شده است.
نتايج اين تحقيق نشانگر ميزان بالايي از تاب آوري اجتماعي-اقتصادي با وجود آسيب پذيري نسبي ويژگي هاي كالبدي محله هرزه ويل است. با اينحال با توجه به سطوح بسيار مطلوب تاب آوري اجتماعي محله، كه از نقاط قوت اساسي آن محسوب مي شود، در مجموع محله هرزه ويل تاب آوري نسبتا مناسبي دارد، هر چند ضرورت برنامه ريزي براي بهبود تاب آوري كالبدي محله با توجه به ظرفيت هاي مناسب اجتماعي و اقتصادي آن امري انكار ناپذير به نظر مي رسد.
