تأثير محلول پاشي ليونارديت، نيتروژن و پتاسيم بر رشد ريشه، جذب عناصر غذايي و عملكرد گندم ديم

Effects of Foliar Application of Leonardite, Nitrogen, and Potassium on Root Growth, Nutrient Uptake and Yield of Wheat

اين آزمايش به منظور بررسي اثر كاربرد كودهاي شيميايي و محلولپاشي كودهاي شيميايي و اسيدهاي آلي (مخلوط اسيدهاي هيوميك و فولويك) بر روي عملكرد، اجزاي عملكرد و جذب عناصر مختلف در گياه گندم انجام شد. آزمايش در سال زراعي 93-1392 در دانشگاه علوم كشاورزي و منابع طبيعي گرگان اجرا شد. آزمايش بر پايه بلوك­هاي كامل تصادفي و به صورت كرت­هاي يكبار خرد شده (اسپليت پلات) با چهار تكرار به اجرا درآمد. تيمارها شامل پتاسيم و بدون پتاسيم در كرت­هاي اصلي و محلول پاشي نيتروژن، پتاسيم، دو منبع ليونارديت با عنوان مگاهومات و هيوميك­پاور به همراه عدم محلول پاشي در كرت­هاي فرعي بودند. بيشترين ميزان طول ريشه در زمان قبل از خوشه دهي در تيمار هيوميك پاور همراه با مصرف پتاسيم 11/6 سانتي متر و در زمان برداشت در تيمار مگاهومات همراه با مصرف پتاسيم 16/4 سانتي متر بود. همچنين بيشترين جرم ريشه با كاربرد تيمارهاي مگاهومات و هيوميك­پاور همراه با مصرف پتاسيم حاصل شد. اين ممكن است بدليل اثرات شبه هورموني اسيد هيوميك باشد. بيشترين جذب فسفر كاه و دانه با تيمارهاي مگاهومات و هيوميك پاور همراه با مصرف پتاسيم حاصل شد كه بترتيب ميزان جذب فسفر كاه در تيمارهاي مگاهومات و هيوميك پاور 3/42 و 3/34 كيلوگرم در هكتار و جذب فسفر دانه بترتيب 19/2 و 18/5 كيلوگرم در هكتار بود. نتايج تجزيه واريانس داده ها نشان داد اثر متقابل كاربرد مصرف خاكي با محلولپاشي بر برخي صفات اجزاي عملكرد نظير طول ساقه و عملكرد كاه معنيدار شد. كاربرد توام آنها موجب افزايش ارتفاع ساقه و عملكرد كاه شد. بيشترين ميزان عملكرد و اجزاي عملكرد دانه با كاربرد اسيدهاي آلي مگاهومات و هيوميك­پاور حاصل شد. جذب نيتروژن و پتاسيم بترتيب با تيمارهاي برگ­پاشي نيتروژن و پتاسيم افزايش يافت. در كل نتايج اين تحقيق نشان داد كاربرد ليونارديت از دو منبع مگاهومات و هيوميك پاور (با مصرف پتاسيم خاكي و بدون آن) نسبت به تيمارهاي محلول ­پاشي پتاسيم و نيتروژن اثر بيشتري بر عملكرد گندم داشت و همچنين با كاربرد آنها ميزان جذب عناصري از قبيل فسفر، نيتروژن و پتاسيم نسبت به شاهد افزايش يافت. مصرف خاكي پتاسيم اثرات تيمارهاي محلول پاشي بر عملكرد و جذب عناصر را تقويت كرد.

This study was carried out to evaluate the effects of soil and foliar applied chemical fertilizers and foliar organic acids (as leonardite; a mixture of humic and fulvic acids) on yield and yield components and nutrient uptake by wheat. The experiment was laid out in Gorgan University of Agricultural Sciences and Natural Resources Farm during 2013- 2014, using a split-plot design with four replications. Treatments included potassium application and without potassium in the main plots and foliar applications of nitrogen, potassium, and leonardite from two different sources (Humic Power, mega humat) and a control without foliar application in subplots. Maximum root length before heading was obtained by Humic Power (11.6 cm) and, at harvest, by megahumat (16.4 cm), both in potassium treated sub plots. Root weights also followed the same trend. This may be due to growth stimulating effects of humic acids. Greatest phosphorous uptakes were 19.2 and 48.75 kg.ha-1 by straw and grain, respectively, by foliar application of megahumat in soil potassium applied plots. Foliar applications of nitrogen and potassium also enhanced nitrogen and potassium uptake, respectively. The interactions between foliar and soil applied treatments on stem length and straw yield were significant by analysis of variance. Their combined application significantly improved plant height and straw yield. This research showed that yield by foliar application of leonardite (from both sources) was greater than yield by foliar use of nitrogen and potassium irrespective of soil potassium applications. Soil potassium applications enhanced yield and nutrient uptakes by foliar treatments.