تبيين علل شكست پروژه هاي پياده راهسازي در ايران مورد مطالعه: پياده راه هفده شهريور كلانشهر تهران

اولين جرقه‌هاي حضور پياده‌راه‌ها در شهرها در دهه‌هاي 1940 و 1950 ميلادي و به منظور حفظ و سامان‌دهي بافت‌هاي تاريخي ايجاد شد. پس از آن با تسلط اتومبيل بر زندگي شهرنشيني و نمايان شدن معضلات ناشي از آن، جنبش‌هاي پياده‌راه‌سازي در سراسر جهان در دهه‌هاي 1960 و 1970م آغاز شد و تا كنون ادامه دارد. در ايران نيز با تأخير زماني اين جنبش شكل گرفته و در حال حاضر، در بسياري از شهرها، محورهاي شهري به پياده‌راه‌ها تبديل مي‌شوند؛ اما در اين ميان محورهايي هستند كه پروژة پياده‌راه‌سازي آن‌ها با شكست مواجه مي‌شود. در اين مقاله علل شكست اين پروژه‌ها در ايران شناسايي مي‌شود. پياده‌راه هفده شهريور در كلان‌شهر تهران مورد مطالعه اين مقاله است. به منظور شناخت علل شكست اين پروژة‌ پياده‌راه‌سازي، برخلاف مطالعات پيشين، اين پروژه از دو جنبة محتوايي (كيفيت فضاي پياده‌راه) و رويه‌اي (روية ساخت پياده‌راه) تحليل شده ‌است. در اينجا روش پژوهش تئوري زمينه‌اي ‌است كه در خلال آن با 15 نفر از كسبه، ساكنين محل، و دست‌فروشان مصاحبة نيمه‌ساختاريافته شده ‌است. در بعد محتوايي و رويه‌اي تلاش شده، تا بر اساس مصاحبه‌ها و اسناد مرتبط با پروژه، كدها، مقوله‌ها، كلان‌مقوله‌ها و مقوله هسته‌اي شناسايي شود. در بعد محتوايي، كدها حول محور كيفيات محيطي پياده‌راه و در بعد رويه‌اي كدها دال بر معيارهاي اخلاقي در چهار مرحلة چرخة حيات پروژه (مرحلة آغازين، برنامه‌ريزي، طراحي، اجرا، ارزيابي، و كنترل) هستند. «نبود فهم مشترك از چرخة حيات پروژه در نظام مديريت شهري» و «كافي نبودن خلاقيت در طراحي و برنامه‌ريزي پياده‌راه» به‌ترتيب مقوله‌هاي هسته‌اي بعد رويه‌اي و محتوايي پروژة هفده شهريور هستند كه در كنار يكديگر مهم‌ترين عوامل شكست پروژة پياده‌راه‌سازي هفده شهريور را شكل مي‌دهند.