پرورش نوآموزان معماري، با بهرهگيري از رويكرد يادگيري مشاركتي هميارانه

مقالة حاضر به منظور بهبود بخشيدن به آموزش طراحي معماري در سطوح پايه تحقيق و نگاشته شده است كه اهميت ويژه‌اي براي مدارس معماري دارد. تمركز اين نوشته بر آموزش مشاركتي است كه به اعتقاد نگارندگان مي‌تواند بسياري از اهداف مورد نظر برنامه‌ريزان آموزشي در دروس پاية طراحي معماري را محقق كند. يادگيري مشاركتي يكي از روش‌هاي يادگيرنده‌محور و مبتني بر نظريه‌هاي نوين سازنده‌گرايي است. در پژوهش حاضر محور اصلي پاسخ‌گويي به اين پرسش است كه: «كدام‌يك از رويكردهاي يادگيري مشاركتي براي به‌كارگيري در آموزش مقدمات طراحي معماري مناسب‌تر است؟». براي رسيدن به پاسخ، ابتدا اصول حاكم بر روش يادگيرنده‌محور بررسي شد و سپس ادبيات و پيشينة پژوهش در حوزة يادگيري مشاركتي و كاربرد آن در آموزش معماري مرور شد. با توجه به پرسش اين پژوهش، لازم بود كه اهداف دروس مقدمات طراحي معماري شناخته شود. براي اين منظور، به دو منبع مراجعه شد: 1) سر‌فصل دروس پاية طراحي معماري در دانشگاه‌هاي ايران و ساير كشورها كه حاوي اهداف برنامه‌ريزان آموزشي است، 2) تجربيات عملي و دستاوردهاي پژوهشي معلمان دروس مقدمات طراحي معماري. اين پژوهش از نوع توصيفي و روش كار تحليل محتوا بوده است. نتيجة بررسي انجام‌شده در دو منبع فوق گوياي اين واقعيت است كه «پرورش خلاقيت، افزايش اعتماد به نفس، كشف توانمندي‌هاي دانشجو، و نيز برقراري تعاملي سازنده بين معلم و شاگردان»، از اهداف و وظايف مهم دروس مقدمات طراحي معماري در مدارس معماري است. نظر به ‌اينكه در سياست‌گذاري آموزشي دروس پايه، پرورش بر آموزش تقدم مرتبه دارد، دستيابي به اهداف دروس مقدمات طراحي معماري مستلزم اتخاذ رويكرد و روش‌هاي اثربخش و متناسب با اين سياست‌گذاري است. پژوهش حاضر معطوف به اين نتيجه است كه از ميان رويكردهاي مختلف يادگيري مشاركتي، رويكرد هميارانه كه گرايش‌ پرورشي قوي‌تري دارد، براي به‌كارگيري در آموزش مقدمات طراحي معماري اثربخش‌تر و مناسب‌تر خواهد بود.