عنوان مقاله :
رديابي عوامل اثرگذار بر عملكرد مكان هاي دانش با تمركز بر شهر تهران
پديد آورندگان :
محمودپور، ئه سرين دانشگاه هنر تهران , عبدي دانشپور، زهره دانشگاه شهيد بهشتي
كليدواژه :
شهر تهران , برنامه ريزي شهري , چارچوب انگاشتي , مكانهاي دانش , توسعة دانش ـ پايه , اقتصاد دانش ـ پايه
چكيده فارسي :
گذار از دورة صنعت مبتني بر شيوة توليد ماده‌ـ پايه به دورة دانش مبتني بر شيوة توليد دانش‌ـ پايه منجر به تغيير پايه‌هاي اقتصاد در شهرها و شكل‌گيري اقتصاد دانش، در آستانة سدة بيست و يكم شده است. اقتصاد دانش، كه بر پاية توليد، توزيع، و استفاده از دانش و اطلاعات است و هدف آن توليد و عرضة خدمات بر پاية فعاليت‌هاي مبتني بر دانش است، فضاهاي نويني را در شهرها مي‌طلبد كه با فضاهاي مورد نياز شيوة توليد ماده‌ـ پايه متفاوت است. شيوة توليد دانش‌ـ پايهْ مكانهاي دانش در شهرها را براي تبادل انديشه و تبديل انديشه به فراورده‌ها، خدمات، و راه حل‌هاي نوآورانه مي‌طلبد. ايجاد مكانهاي دانش فرايندي طولاني و پيچيده است و عوامل گوناگوني عملكرد آن را تحت تأثير قرار مي‌دهد. با وجود اهميت اين مكان‌ها در شكل‌گيري و موفقيت اقتصاد دانش‌ـ پايه‌ــ به مثابة نيروي محركة توسعة اقتصادي و اجتماعي‌ــ به ايجاد مكانهاي دانش در پژوهش، برنامه‌ريزي، و سياست‌گذاري شهر تهران به صورت جدي توجه نشده است و عوامل اثرگذار بر عملكرد آن‌ها كاووش نشده است. چنين نارسايي‌اي، به تمركز هدف اين مقاله بر كاووش و وارسي عوامل اثرگذار بر عملكرد مكانهاي دانش در شهر تهران براي ايفاي نقش در اقتصاد دانش، انجاميده است.
در فرايند كار مقاله، براي دستيابي به هدف مقاله، با به‌كارگيري روش پژوهش اسنادي و بازبيني سيتماتيك متون، پايه‌هاي نظري مرتبط با مكانهاي دانش و عوامل اثرگذار بر عملكرد آن‌ها رديابي و بر پاية آن چارچوبي انگاشتي براي تحليل عوامل‌اثرگذار بر عملكرد مكانهاي دانش پيشنهاد و در مورد مكانهاي دانش شهر تهران به كارگرفته شده است. داده‌هاي مورد نياز با به‌كارگيري روش‌مصاحبة نيمه‌ساختاريافته با دست‌اندركاران پارك‌هاي علم و فناوري شهر تهران گردآوري و با روش‌تحليل محتواي كيفي استنتاجي در چارچوب رهيافت پژوهش‌كيفي تحليل‌شده است.
نتيجة مقاله نشان مي‌دهد كه در تهران همسو با تلاش‌هاي جهاني براي بهره‌برداري از فرصت‌هاي اقتصاد دانش، كوشش‌هايي براي توسعة فعاليت‌هاي مبتني بر دانش و فضاهاي مورد نياز اين فعاليت‌ها انجام شده است، كه هرچند پراكنده‌اند و نمي‌توان اين‌مكان‌ها را همچون مكان‌هاي‌دانش متأخر در نظر آورد؛ اما با تقويت زيرساخت‌هاي توليد دانش، همچون فرصت رديابي‌شده در اين مقاله و تغيير ماهيت فعاليت واحدهاي مستقر در مكانهاي دانش به فعاليت‌هاي نوآورانه، افزايش ظرفيت نوآوري واحدها، تقويت روابط همكاري بين آن‌ها، و تقويت چارچوب حقوقي پشتيبان فعاليت‌هاي دانش‌ـ پايه، به همراه تدارك بازار مرتبط با فراورده هاي نوآور زمينة بهبود عملكرد مكان هاي دانش و بهره‌گيري از فرصت‌هاي اقتصاد دانش در شهر تهران را فراهم‌كرد.
