كليدواژه :
تگرگ , الگوي همديد , ويژگي هاي ترموديناميكي , توزيع زماني و مكاني , همدان
چكيده فارسي :
پديده تگرگ يكي از بلاياي جوي خطرناك است كه اغلب همراه با طوفان هاي تندري بوده و از ناپايداري جو باروكلينيك در مقياس همد بدي ناشي مي شود. پژوهش حاضر در يك دوره آماري 23 ساله (2015-1992) داده هاي مربوط به توفان هاي تگرگ (كه كدهاي 47، 87، 88، 89، 96، 94، 93 ،90، 99 را شامل مي شود) از مركز تحقيقات هواشناسي همدان دريافت گرديد. در اين پژوهش رخ دادهاي تگرگ با استفاده از نرم افزار SPSS خوشه بندي گرديد، سپس از روزهاي موجود، دو روز را كه داراي ناپايداري شديدتري بود، به عنوان روزهاي نماينده انتخاب گرديد و سپس با استفاده از داده هاي سايت NCEP / NCAR نقشه هاي همديدي فشار سطح دريلا SIp)، ژئوپتانسيل، شاخص امگا، تم ويژه در ترازهاي دريا، 850 و 700 هكتوپاسكال و نقشه وزش باد در تراز 850 با استفاده از نرم افزار گرادس" در روز اوج بارش براي دو نمونه انتخابي، ترسيم و مورد تحليل قرار گرفت. نتايج حاصل از پژوهش نشان داد كه ايستگاه همديد ملاير بيش ترين فراواني وقوع بارش تگرگ را به خود اختصاص و پيشينه وقوع اين پديده نيز در ماه هاي آوريل و مارس، در ساعت هاي 09 و 2 گرينويچ و بيشينه فراواني آن در بعد از ظهر و اوايل شب رخ داده است. بررسي الگوهاي جوي نشان داد كه بارش تگرگ در منطقه مورد مطالعه، نتيجه گسترش سامانه ي كم فشار واقع بر روي درياي سرخ وسودان است كه در روز بارش تگرگ منطقه در جلو ناوه (تراف) قرار داشته و سامانه پرفشار بر روي درياي عرب بسبب انتقال هواي گرم و مرطوب با امتداد جنوبي - شمالي به درون منطقه شده و ضمن تقويت سامانه كم فشار سوداني شرايط مناسبي براي ايجاد ناپايداري و ريزش تگرگ فراهم كرده و بررسي نقشه هاي امگا نيز همگرايي تراز 1000 هكتوپاسكال و واگرايي قوي در ترازهاي 850 و 700 هكتوپاسكال را نشان داد، به طوري كه جريانات بالانسوي قوي هواي گرم و مرطوب را صعود داده و زمينه ايجاد ناپايداري هاي شديد را فراهم كرده است.
چكيده لاتين :
Introduction
Hail is one of the most destructive weather phenomena causing damage in many different sectors, including losses in the agricultural sector. Hail is linked to the atmospheric elements and geographical factors ; whenever atmospheric conditions are suitable for physical processes to be combined with geo-location, the intensification of this phenomenon happens. Depending on the size and severity of the storm, damage hail is different (Dong et al.,2006,p.193)Hail made more than a billion dollars damage in agriculture in China in 2004. Hail or ice grains are composed of particles with a diameter of 5 to 50 mm and sometimes more. Severe and frequent hail are resulted from vertical movement of air in the cumulonimbus clouds causing the sperm of water droplets around them to be absorbed and freezing (Alijani & kavyany, 2008,p.264). (Iran Pour et al.,2015,p.115)In relation to the synoptic and thermodynamic analysis of thunder storms in Hamadan, it has been concluded that the pressure center for cool and cold air to the middle layers of the atmosphere and the low pressure in the North West South underlying currents of warm and humid climate of the region is located in Saudi Arabia, where the growth of cumulus and cumulonimbus clouds create thunderstorms, hail, and torrential rain . Many studies have been conducted in the country in the field of hail. (Fryzbay,1961,p.350,)To study the relationship between type of damage caused by hail in the plains of synoptic patterns, United States of America showed that the speed of movement of synoptic systems has a significant impact on the degree of damage from hail on the ground. (Hough,1961,p.242)In a 50-year period, the distribution of thunderstorms, rain, maximum temperature, dew point and air fronts and their influence on the distribution of hail in Illinois have been examined.It is believed that distribution of hail in a small area can be affected by various elements of climate. (Ezzati,2003,p.121). The role physical processes in atmospheric instabilities resonance is studied.
The studied area
Hamadan province with approximately 19545/82 square kilometers, is located on (33 degrees 33 minutes) to (35 degrees and 38 minutes) north latitude, between (47 degrees and 45 minutes) meridians and (49 degrees and 36 minutes) east longitude.It is surrounded by Zanjan and Qazvin from north, Lorestan from south, Markazi from east and Kermanshah and Kordestan from west, and based on the last country division, it includes 9 states, 29 cities, 25 districts, 73 rural districts, and 1210 villages. The average height of sea level in this region is about 1800 meters. The highest point in Hamadan province is Alvand 3584 meters high and the lowest point is Omar Abad 1600 meters high. Specifications of the studied stations are given in the following table.
