تحليل استنادي به مثابۀ روش تحقيق

هدف: متخصصان حوزه‌هاي مختلف، تحليل استنادي را نوعي ابزار تحقيق مي‌دانند، اما تحليل استنادي به دليل دارا ‌بودن برخي از ويژگي‌هاي مهم روش‌هاي تحقيق مي‌تواند نوعي روش تحقيق محسوب شود. ازاين‌رو، هدف تبيين جايگاه تحليل استنادي به مثابۀ روش تحقيق، تعيين كمّي يا كيفي‌بودن آن و آسيب‌شناسي روايي آن است. روش‌شناسي: با استفاده از روش كتابخانه‌اي و سندي و با پيمايش در متون و منابع موجود، مطالب مرتبط در اين زمينه گردآوري شده است. يافته‌ها: تحليل استنادي از ويژگي‌هاي مهم روش‌هاي تحقيق همچون توصيف پديده‌هاي عيني، داشتن نظريه، دلالت بر روابط ميان پديده‌ها و استفاده از ابزار برخوردار است و مانند هر روش تحقيق ديگري مي‌تواند در معرض تهديداتي قرار گيرد؛ ازجمله توجه ‌نكردن به سوگيري‌هاي ممكن هنگام نمونه‌گيري داده‌ها، درنظر نگرفتن خوداستنادي كشوري دانشمندان، نسبت مقاله‌هاي مروري، كم‌بودن فاصلۀ انتشارات نشريات موردمطالعه، مدنظر قرارندادن نحوۀ محاسبات استنادي، عدم توجه به گوناگوني حوزه‌هاي موضوعي و در نظر نگرفتن تفاوت ميان ارزيابي پژوهش‌هاي بين‌رشته‌اي و چندرشته‌اي. نتيجه‌گيري: تحليل استنادي به‌عنوان يك «روش تحقيق» كه مي‌توان آن را در دستۀ طرح‌هاي تركيبي قرار داد، مورد استفادۀ پژوهشگران حوزه‌هاي گوناگون علوم و خصوصاً علم‌سنجي و علم اطلاعات دانش‌شناسي مي‌تواند قرار گيرد.