بررسي رمان هنري و كيتو اثر آيريس مورداك از ديدگاه فلسفي- اخلاقي

Henry and Iris Murdoch’s novels examine the effects of Quito From a philosophical point of view - moral

مشغوليت ذهني آيريس مورداك، فيلسوف و رمان نويس (1919-1999 انگليسي) اخلاقيات و مفاهيمي چون “خودزدايي” و “خوب مطلق” است. نمود اين دو مفهوم در ديدگاه هاي اخلاقي و رمان هاي او گوياي اين حقيقت است كه وي بر ارتباط متقابل ميان ادبيات و اخلاقيات تأكيد دارد. مورداك بر اين باور است كه ادبيات تأثير شگرفي بر اشخاص و در نتيجه بر جوامع دارد و با مقايسه ي ادبيات و فلسفه بر ارجحيت ادبيات پافشاري مي كند زيرا از ديدگاه او ادبيات قابليت برقراري ارتباط با تمامي اقشار جامعه را دارد و بنابراين مخاطبان آن از نظر كمي و تنوع بسي بيشتر از مخاطبان فلسفه اند و نفوذش چشمگيرتر است. رجحان ديگري كه مورداك براي ادبيات قائل مي شود اين است كه براي بحث در مورد اخلاقيات مي توان از دنياي واقع گرايانه ي رمان ها ياري گرفت. آيريس مورداك را مي توان يك رئاليست اخلاق گرا به شمار آورد كه معتقد است با متمركز كردن “توجه” به مسائل ارزشمندي همچون هنر خوب، عشق، فضيلت، اشخاص نيك و از همه بالاتر “مرگ” مي توان به حقيقت نزديك تر گشت و اميال “خود مدار” روان را به مبارزه طلبيد. در اين زمينه مقاله ي حاضر در پي بررسي ارتباط ميان ديدگاه هاي مورداك و نمود باورهاي وي در رمان رئاليستي هنري و كيتو است تا با تحليل اين رمان مفهوم “خودزدايي” را كه لازمه اش مقابله با نيروي تدافعي بسيار نيرومند روان است به تصوير كشيده و روشن كند كه آيا چنين امري در دنياي واقعي امكان پذير است يا اينكه بايد آن را صرفأ يك فرضيه انگاشت. به نظر مي رسد كه مورداك از طريق رمان هايش فنون تعالي اخلاقي پيشنهادي خويش را با در نظر گرفتن تنگناهاي اخلاقي موجود در دنياي معاصر مورد سنجش قرار مي دهد.