تجزيه و تحليل رشد ارقام باقلا (Vicia faba L.) با استفاده از مدل رگرسيون غيرخطي لجستيك با انجام سرزني

The Analysis of Topping Results of Faba Bean Varieties (Vicia faba L.) by Using Logistic Nonlinear Regression Model

آناليز رشد روش با ارزشي در بررسي كمّي رشد و نمو و توليد محصولات به شمار مي رود. با توجه به اينكه پارامترهاي مدل هاي رگرسيوني غيرخطي از لحاظ فيزيولوژيكي پرمعنا مي باشند، بنابراين، به منظور بررسي تأثير سرزني و رقم بر روي شاخص هاي رشد با استفاده از مدل رگرسيون غيرخطي لجستيك، آزمايشي به­ صورت فاكتوريل در قالب طرح بلوك هاي كامل تصادفي در فصل زراعي 94-1393 در مزرعه آموزشي و پژوهشي دانشگاه گنبد كاووس با سه تكرار اجرا گرديد. عامل سرزني در دو سطح شامل سرزني و عدم سرزني و عامل رقم در پنج سطح شامل زهره، شامي، ششبند، سرازيري و بركت بودند. نتايج نشان داد كه مدل رگرسيون غيرخطي لجستيك به خوبي روند تغييرات شاخص سطح برگ و تجمع ماده خشك را در برابر زمان توصيف مي­كند و از اين مدل ميتوان در آناليزهاي رشد استفاده كرد. نتايج استفاده از اين مدل نشان داد كه ارقام از نظر زمان رسيدن به حداكثر شاخص سطح برگ و مدت زمان رسيدن تجمع ماده خشك به 50 درصد حداكثر تفاوت معني دار نداشتند. اثر رقم روي حداكثر شاخص سطح برگ در سطح پنج درصد معني‌دار بود. ارقام بركت، زهره و سرازيري از شاخص سطح برگ، تجمع ماده خشك و سرعت رشد محصول بالاتري نسبت به ارقام شامي و شش بند برخوردار بودند كه باعث عملكرد بالاتر اين ارقام شد. شاخص سطح برگ باقلا در تمامي ارقام از نوع بحراني بود. متوسط شاخص برگ بحراني در ارقام باقلا 1/37 برآورد شد. حداكثر و حداقل سرعت رشد نسبي در ابتداي فصل رشد به ترتيب 0/066 و 0/055 گرم بر گرم در روز به ارقام سرازيري و بركت تعلق داشتند.

Growth analysis is a valuable method to quantify crop growth, development and production. Because, parameters of nonlinear regression models have significant physiological meanings, it was decided to study the effect of topping and variety on crop growth indices by using a logistic nonlinear regression model in a factorial experiment, based on randomized complete block design with 3 replications, at the Research Farm of Gonbad University during 2014-2015. The first factor consisted of five faba bean verities (Zohreh, Shami, Sheshband, Sarazeri and Barkat) and the second factor of two levels, topping and control. Results showed that using this molel described well the variation pattern of dry matter accumulation and LAI by time. It was also revealel that the difference between verities for the time to reach maximum leaf area index and the time required to reach 50 percent of maximum dry matter were not significant. The effect of variety on leaf area index was significant at the 5% level. The maximum and minimum leaf area index, total dry matter and crop growth rate of Barkat, Zohre and the Saraziri were higher than Shami and Sheshband varieties, and thus this was resulted in higher yield. Leaf area index in all varieties was the critical leaf area index. The average critical leaf area index in varieties was 1.37. The maximum and minimum relative growth rate at the beginning of the growing season belonged to the Saraziri and Barkat with 0.066 and 0.055 g/g.day, respectively.