بررسي ساختار تشريحي اندام‌هاي رويشي و مراحل تكوين اندام‌هاي زايشي در گياه مارچوبه (Asparagus officinalis L.)

Study of anatomical structure of vegetative organs and developmental stages of generative organs of Asparagus officinalis L

گياه مارچوبه با نام علمي Asparagus officinalis L. از تيره Asparagaceae گياهي تك لپه است. گونه­ هاي مختلف اين گياه، داراي خاصيت ضد سرطاني، ضد قارچي و ضد التهابي بوده و براي مصارف دارويي، تزئيني و­ خوراكي كشت مي­ شوند. هدف از اين پژوهش مطالعه ساختار تشريحي اندام ­هاي رويشي و بررسي بعضي از مراحل تكوين گل در گياهان مارچوبه جمع آوري شده از شهرستان دزفول است. به منظور بررسي اندام هاي رويشي شامل ريشه، ساقه و برگ و اندام هاي زايشي، نمونه اندام­ هاي رويشي و زايشي در مراحل متفاوتي از تكوين انتخاب و با استفاده از روش ­هاي متداول سلول- بافت شناسي و با به كار گيري ميكروسكوپ نوري در آزمايشگاه زيست گياهي دانشگاه علوم تحقيقات، در سال 1395 بررسي شدند. مشاهده ساختار اندام­ هاي رويشي نشان داد كه استوانه مركزي ريشه شامل دايره محيطيه، دسته ­هاي آوندي (چوب، آبكش) و مغز است، استوانه مركزي ساقه يك نوع اتكتواستل است كه در آن دسته ­هاي آوندي به طور نامرتب پراكنده شده­اند و از نوع يك سويه مي­باشند. تخمك­ها در اين گياه از نوع، واژگون بوده و كيسه روياني آنها از نوع پلي­گونوم است. دانه­ ي گرده در اين گياه تك شياري است و تزئينات اگزين آن از نوع مشبك منفذدار مي­باشد. بر اساس اين يافته ها ساختار تشريحي اندام­هاي رويشي و مراحل تكوين دانه­ ي گرده و مادگي اين گياه با ساختار عمومي تشريحي و تكويني گياهان تك لپه مشابه است.

Asparagus officinalis L. belongs to the Asparagaceae family and it is monocotyledon. Its different species are used as anticancer, antifunji and anti inflammation. It is cultivated for medicinal, ornamentation, and food purposes. Target of this study focuses on the anatomical structure of the vegetative organs and the flower developmental stage of Asparagus officinalis L. that collected from Dezful City. To study the vegetative organs including root, stem, leaf, and generative organs, vegetative and generative samples collected in different stages of development and investigated by the conventional methods of cellular - histology and the optical microscope in biotechnology laboratory of the University of Science and Researches, in 1395. Observation of vegetative organ structures showed that roots Vascular Cambium include pericycle, vascular bundles (Xylem, phloem) and pith. Central cylinder of stem, is an atactostel, and Vascular Bundles are scattered irregularly and are the uni-strain type. The ovules of this plant are anatropous and its embryo sac is Polygonum type. The pollen of this plant is monosulcate and the ornamentation of its exine is poriferous. The results of this study showed that the anatomical structure of the vegetative organs and the developmental stages of pollen and pistil of this plant is similar to the anatomical and developmental structure of the monocotyledons.