اثر مصرف سوپر جاذب هيدروژل آكوازورب بر كاهش اثر تنش خشكي، عملكرد دانه و كارايي مصرف آب ماش (Vigna radiate L)

Effect of superabsorbent hydrogel Aquasorb application on mitigating drought stress, grain yield and water use efficiency of mung bean (Vigna radiate L)

آب در بسياري از نقاط جهان بهويژه در مناطق خشك و نيمهخشك يك منبع مهم اقتصادي محسوب مي‌شود. افزايش دور (فواصل) آبياري و استفاده از تركيبات سوپرجاذب دو راهكار اساسي براي صرفه جويي و استفاده‌ بهينه‌ از آب مي­باشند. به منظور بررسي اثر مصرف سوپر جاذب آكوازورب بر كاهش اثر تنش خشكي و رشد و كارايي مصرف آب ماش، آزمايشي به صورت كرت‌هاي خرد شده در قالب بلوك‌هاي كامل ‌تصادفي با چهار تكرار در دو مكان (خرم‌آباد و كوهدشت استان لرستان) انجام شد. كرتهاي اصلي شامل دور ‌آبياري در سه سطح (5، 10 و 15 روز) و كرت هاي فرعي شامل مقادير هيدروژول هاي سوپرجاذب آكوازورب در چهار سطح (صفر؛ شاهد، 100، 200 و 300 كيلوگرم در هكتار) بودند. نتايج نشان داد كه به طور ميانگين در كليه تيمارهاي دورآبياري و در هر دو مكان بيشترين عملكرد دانه (1918 كيلوگرم در هكتار) در سطح 200 كيلوگرم در هكتار سوپر جاذب و كمترين مقدار (1232 كيلوگرم در هكتار) نيز در سطح شاهد به دست آمد. بيشترين مقدار زيست توده (8530 كيلوگرم در هكتار) و كارايي مصرف آب (1/12 كيلوگرم دانه بر متر مكعب آب آبياري) مربوط به مصرف 200 كيلوگرم در هكتار سوپر جاذب بود. بيشترين ميزان پرولين (0/56 ميليگرم در گرم ماده خشك) در برهمكنش تيمار 15 روز دور آبياري و عدم مصرف سوپر جاذب (شاهد) بدست آمد. همچنين كمترين ميزان پرولين (0/17 ميليگرم در گرم ماده خشك) در تيمار 5 روز دور آبياري و مصرف 300 كيلوگرم در هكتار سوپر جاذب حاصل شد. نتايج اين آزمايش نشان داد كه تيمار 200 كيلوگرم در هكتار سوپر جاذب مقدار مناسبي (بهينه) بوده و باعث تعديل اثر سوء خشكي و در نتيجه بهبود رشد و صفات زراعي گياه ماش مي­شود. مصرف بيشتر از مقدار بهينه، علاوه بر افزايش هزينه توليد، باعث كاهش كارايي مصرف و ساير صفات زراعي گياه ماش شد.

Water is an important economic resource in many parts of the world, especially in arid and semi-arid reigns. Increasing in irrigation intervals and making use of superabsorbent are two basic strategies for saving and efficient use of irrigation water. To investigate the effect of superabsorbent polymer Aquasorb on mitigating drought stress, growth characteristics, grain yield and water use efficiency of mung bean (Vigna radiate L.), a field experiment was conducted at two regions (Khorramabad and Kuhdasht) using split-plot arrangement in randomized complete block design with four replications. The treatments included irrigation interval at three levels (5, 10, and 15 days) as main plots and four levels of superabsorbent polymer Aquasorb (zero; control, 100, 200 and 300 kg.ha-1) as subplots. Results, averaged across irrigation interval and locations, showed that the highest grain yields (1918 kg.ha-1) was observed at 200 kg superabsorbent.ha-1 and the lowest grain yield (1232 kg.ha-1) was obtained in control. Also, the highest biomass (8530 kg.ha-1) and water use efficiency (1.12 kg grain yield.m-3) belonged to 200 kg superabsorbent.ha-1. The highest proline content (0.56 mg.g-1 DW) was recorded in 15-days irrigation interval and control. Also the lowest protein content (0.17 mg.g-1 DW) was obtained in 5-days irrigation interval and control. Generally, results revealed that application of Aqasorb superabsorbent hydrogel up to optimum level (200 kg.ha-1) can improve the growth and agronomic characteristics of mung bean and can reduce the impact of drought. Application of higher levels not only will increase the cost of production but also will reduce water use efficiency and other agronomic characteristics of mung bean.