بي‌اعتنايي به احكام و شعاير عبادي: اتهامي عليه مايستر اكهارت

مايستر اكهارت از عرفاي نام‌آشناي مسيحي است كه در معرض سوءظن مرجعيت ديني زمانش قرار گرفت و برخي از باورهايش بدعت‌آميز خوانده شدند. مقاله حاضر به يكي از مهم‌ترين عناوين اتهامات اكهارت كه عبارت است از بي‌توجهي به ارزش و اعتبار اعمال و شعاير ظاهري و ناديده گرفتن آنها و مطرح كردن تعريفي متفاوت از سنت مسيحي درباره مفاهيمي چون گناه، كفر، دعا، تقديس خداوند، محبت به همسايه و ... مي‌پردازد؛ عنواني كه از محوري‌ترين اتهامات اكهارت در فهرست پاپ و مهم‌ترين دليل محكوميت وي بوده است. روش تحقيق بدين‌ترتيب است كه ابتدا همه اتهاماتي كه در عنوان كلي بي‌اعتنايي به شعاير مي‌گنجند، از حكم پاپ استخراج، و در چند بند گنجانده شده‌اند. سپس با مراجعه به آثار اصلي اكهارت، بيان خود وي را در موضوعات مطرح‌شده ذكر كرده‌ايم. همچنين پاسخ‌هاي او به برخي اتهامات را آورده‌ايم و نهايتاً با تفكيك دينداري ظاهري از دينداري باطني در تفكر و بيان اكهارت بدين نتيجه رسيده‌ايم كه علي‌رغم نظر مخالفان، وي قصد بي‌توجهي به اعمال و ظواهر كليسايي را نداشته، بلكه با رويكرد باطني و درون‌نگرانه خويش باطن را بر ظاهر مقدم مي‌داند و بر تأثير و اهميت آن در نجات و سعادت ابدي انسان تأكيد مي‌كند.

Meister Eckhart is one of the Christian mystics whose thoughts the Catholic Church condemned in Medieval Ages and regarded him as heretic. This article considers one of his important accusations, that is, carelessness about exterior acts and ecclesiastical rites and different definitions of concepts such as sin, infidelity, prayer, blessing of God, kindness to neighbor etc. This charge was the most important one in the Bull of Pope. The method of it is extraction of these charges from the Bull of Pope and reference to main works of Eckhart among them his Sermons, then considering his defense of them. The conclusion we have reached is that Eckhart is not subject to these charges, because his point of view is interior which puts emphasis on interior acts and their role in salvation of Human Beings.