جنسيت و دين؛ تحليل جايگاه زن در اديان ابراهيمي

نوشته حاضر در صدد بررسي رابطۀ دين و جنسيت است. رابطه دين و جنسيت، نقش دين در توليد و بازتوليد نظام مردسالارانه، تصوير فرودستانه زن در متون مقدس، محروميت زنان از دست‌يابي به مقامات كليسايي، انديشه قابليت‌نداشتن زنان در مراتب بالاي عرفاني و معنوي، همگي از جمله عواملي است كه فمينيست‌ها را به انتقاد از دين و گزاره‌هاي ديني واداشته است. نگاه انتقادي فمينيسم به دين را مي‌توان در قالب الاهيات فمينيستي بررسي و مطالعه كرد. مقاله حاضر با روش تحليلي‌توصيفي، فهم فمينيستي از دين و متون مقدس در مسئله زن و زنانگي را بررسي خواهد كرد. تبيين الاهيات فمينيستي حاكي از آن است كه فمينيسم گاه راه‌حل خروج از بن‌بست ذهني را خداي مؤنث مي‌داند و گاه تحريف و تفسير مردانه و سويافته را سبب فرودستي زنان مي‌شمرد. منشأ تصورات ذهني در فرودستي زنان را مي‌توان در گزاره خلقت نخستين انسان و نحوه خلقت زن، گناه نخستين و مقصردانستن زن در هبوط انسان و اعتقاد به تثليث دانست.

The present paper is to study the relationship between religion and gender. The role of religion in producing and reproducig the patriarchal system, the subordinated image of women in scriptures, women’s deprivation in church ordination, the idea of women’s incapacityy in attaining highly spiritual and gnostic rank, all are factors that made feminists to criticcize religion and religious propositions. Critical outlook of feminism to religion can be observed in feminism theology. Using descriptive- analytic approach, the article examines the feminist understanding of religion and scripture in woman and womanhood issues. Clarifying feminism theology shows that sometimes feminism regards female God as a solution to mental impasse and sometimes it considers the distortion and biased, male interpretation as the cause of women subordination. The origin of regarding women as the subordinated one can be traced back to creation story and woman creation, original sin, blaming woman for fall of man, and belief in trinity.