انسان شناسي ورزش؛ گذار از رويكرد آسيب شناسانه علوم اجتماعي ايران به رويكرد فرهنگي

اهميت مطالعه اجتماعي ورزش مدرن را مي توان از دو منظر به هم پيوسته مورد بررسي قرار داد: نخست نياز ورزش به علوم اجتماعي و ديگري نياز علوم اجتماعي به ورزش. علوم اجتماعي ايران غالبا با نگاه آسيب شناسانه و تأكيد بر اوباشي گري و خشونت (مخصوصا در مسابقه هاي فوتبال) به ورزش پرداخته و به ندرت با آن به عنوان يك موضوع مطالعه مهم برخورد كرده است. انسان شناسي ورزش ايران از يك طرف تحت تأثير اين رويكرد به ورزش قرار دارد و از طرف ديگر متأثر از تأخير جهاني رشته انسان شناسي نسبت به پژوهش بر روي ورزش مدرن است. اين مقاله به بازخواني منابع ايراني مطالعه اجتماعي ورزش مي پردازد، داده هاي تحقيق به روش كتابخانه اي تهيه شده اند. بررسي نشان مي دهد انسان شناسي در ايران تا كنون توجهي به مطالعه ورزش مدرن نداشته است، البته متوني درباره بازي هاي محلي و ورزش هاي سنتي ايران تدوين شده است. مسئله هايي همچون تغييرات فرهنگي، جهان محلي شدن و مسئله هويت بيش از هر چيز ميدان ورزش را مستعد مطالعه اجتماعي و انسان شناختي مي كند؛ تمركز بر اين موضوعات، ورزش را به ميدان مناسبي براي شناخت انسان، فرهنگ و جامعه تبديل خواهد كرد و منجر به خروج از انحصار نگاه آسيب شناسانه مي شود، تحقيق اجتماعي در ميدان ورزش به بهبود و حل مسائل فرهنگي و اجتماعي ورزش (منظر نخست) و پويايي و غناي علوم اجتماعي (منظر دوم) كمك خواهد كرد.