تحليلي بر يك دهه توليد علم پژوهشگران ايراني در سطح ملي

هدف: هدف پژوهش حاضر تعيين سهم هريك از حوزه‌هاي علوم‌ انساني، پايه، فني ‌مهندسي، كشاورزي، دامپزشكي و منابع طبيعي ايران در توليد مقالات منتشر‌شده در نشريات علمي ايران طي سال‌هاي 1380 تا 1390 است. روش‌شناسي: اين پژوهش از نوع پژوهش هاي توصيفي علم‌سنجي است و در آن از روش كتابخانه اي استفاده شده است. جامعۀ پژوهش كل مقالات نشريات حوزه‌هاي علوم‌ انساني، علوم پايه،‌ فني‌-مهندسي و كشاورزي، دامپزشكي و منابع طبيعي است كه قبل از سال 1380 تا 1390 اعتبار علمي‌پژوهشي يا علمي‌ترويجي كسب كرده‌اند. فهرست اين نشريات از طريق پايگاه استنادي علوم جهان اسلام، پايگاه مگ­ايران و پايگاه اطلاعات علمي جهاد دانشگاهي استخراج شده است. يافته‌ها: يافته‌هاي پژوهش نشان داد كه حوزۀ علوم ‌انساني با تعداد 421 مجله و 44416 عنوان مقاله، بيشترين ميزان توليد علمي را داشته است. همچنين اين حوزه با داشتن هفده حوزۀ فرعي داراي بيشترين زيرحوزه بين حوزه‌هاي مورد مطالعه بوده است. در حوزۀ كشاورزي رشتۀ زراعت، حوزۀ مهندسي شيمي و نفت و پليمر و حوزۀ علوم پايه رشتۀ زيست‌شناسي بيشترين تعداد مقالات را به خود اختصاص داده‌اند. همچنين يافته‌ها نشان داد كه متوسط نرخ رشد سالانۀ انتشارات حوزۀ علوم ‌انساني در طي سال‌هاي مورد بررسي، 2.26درصد، حوزۀ فني‌مهندسي 5.89درصد، كشاورزي، دامپزشكي و منابع طبيعي 9.28درصد و حوزۀ علوم ‌پايه 29.2درصد مي‌باشد. نتيجه‌گيري: رشد بيشتر توليدات علمي در برخي از زيرحوزه‌هاي مورد بررسي مي‌تواند نمايانگر نقاط قوت و توسعۀ علمي بيشتر اين موارد در سطح ملي باشد و تداوم اين وضعيت بايد در صدر اولويت‌هاي توسعۀ علمي كشور قرار گيرد؛ از سوي ديگر، رشد اندك مقالات در برخي از زيرحوزه‌ها نيز بايد در سياست‌گذاري علمي كشور و راه‌اندازي نشريات علمي جديد و نيز در ترويج پژوهش‌هاي مربوط به اين موضوعات بيشتر مورد توجه قرار گيرد. به‌طوركلي رشد شتابان توليدات علمي فارسي و لاتين نويد رسيدن به چشم‌انداز 1404 را مي‌دهد.