ابتكار «جاده ابريشم جديد» چين (اهداف، موانع و چالشها)

امروز آسيا به عنوان يك قاره پهناور با تحولات جديدي رو به رو است و بازيگران مختلفي طرح هايي را در راستاي تامين اهداف خود در مناطق مختلف آن ارائه داده اند. چين يكي از اين بازيگران نوظهور است كه براي تبديل شدن به قدرت جهاني طرح احياي جاده ابريشم را مطرح نموده است. اين جاده يكي از ابتكارهاي اساسي سياست خارجي چين براي گسترش حوزه نفوذ و تاثيرگذاري خود به ديگر مناطق است. اين طرح كه تقريبا 4.4 ميليارد نفر 65 درصد از جمعيت جهان و 21 تريليون از توليد ناخالص جهاني را در بر مي گيرد، توسط رئيس جمهور چين در سپتامبر 2013 اعلام شد و از دو بخش كمربند اقتصادي «جاده ابريشم جديد» و «جاده ابريشم دريايي» تشكيل شده است. تلاش و اهتمام چين براي پيشبرد چنين طرح هاي عظيمي جداي از آنكه مي تواند آثار و پيامدهاي اقتصادي و سياسي جدي براي اين كشور در پي داشته باشد، نيز مي تواند در سياست خارجي چين گسترش گرايي بيشتر و نقش فعالانه تر منطقه اي داشته باشد. عرصه رقابت چين و آمريكا در اقتصاد بين الملل، افزايش نفوذ چين در اقتصاد آسيا و رشد چشمگير فعاليت هاي اقتصادي و تجاري چين در آفريقا در مقايسه با ساير قدرت ها به خصوص ايالات متحده نشان مي دهد كه چين با احياي جاده ابريشم و ترسيم يك كمربند اقتصادي، دسترسي بازارهاي جهاني را تسهيل و گسترش يك كريدور حمل و نقل بين المللي و قابل اتكاء با هزينه هاي مقرون به صرفه تر را در راستاي منافع ملي خود تدوين كرده است. بر اين اساس، مولفين اين مقاله سوال خود را چنين مطرح مي كنند كه آيا ابتكارهاي چين به رغم گفته مقامات پكن مي تواند در عمل به منصه ظهور برسد يا موانع موجود بر سر راه اين طرحها از به ثمر رسيدن آنها جلوگيري خواهد كرد؟ فرضيه ما اين است كه باتوجه به هزينه هاي گزاف، طرحهاي چين و كارشكني هايي كه ممكن است ايالات متحده در رقابت با پكن جلوي اين طرحها ايجاد كند و همچنين به دليل مشكلات زيست محيطي و عدم همراهي برخي كشورها حداقل در آينده نزديك احتمال موفقيت اين طرحها بعيد به نظر مي رسد.