ساختار شخصيت و جنبه‌هاي پويايي انسان در آموزه‌هاي شيخ ابوسعيد ابوالخير

Personality Structure and Aspects of Human Dynamism in the Teachings of Abu Sa'id Abu al-Khair

گفتار و رفتار ابوسعيد ابوالخير (357ـ440ق) چكيده‌ آموزه‌هاي تصوف و عرفان ايراني و اسلامي در دوران زرين اين پديده روحاني و فرهنگي بوده است. اين مقاله به ساختار و عامل پويايي شخصيت انسان در ديدگاه شيخ ابوسعيد ابوالخير مي‌پردازد. آنچه شيخ ابو سعيد ساختار شخصيت انساني مي‌داند «شدن» و به عبارتي «جريان داشتن» است. طبق تفكرات ابوسعيد، حركت و پيش‌روي به خودي خود عين ذات بشر است و نيازي به هيچ نوع محرك يا انگيزه­اي ندارد؛ اين ماهيت حركت و جهت آن است كه بايد تبيين گردد و آنچه كه تعيين‌كننده اين عناصر است، اهداف و الگوهاي كوچك يا بزرگي مي‌باشد كه انسان جذبش مي‌شود و دامنه‌ رشدش به تناسب همان الگو محدود يا گسترده مي‌گردد.

Words and action of Abu Sa'id Abu al-Khair (357-440 AD) has been the essence of Iranian and Islamic Mysticism and Gnosticism in the golden era of these cultural and spiritual phenomena. The current research is an attempt to study the personality structure and aspects of human dynamism in the doctrine of Abu Sa'id Abu al-Khair. Whatever this scholar knows about human personality is “becoming” i.e. “movement”. According to him, movement is the very nature of human being which does not require any stimuli or motivation. The nature of this movement and its direction needs to be explained. Whatever that determines this movement and its direction are the goals and models to which Man is attracted. The scope of human growth, too, is relative to the limitation and expansion of these goals and models.