تجزيه و تحليل مؤلفه‌هاي اصلي اثرگذار بر انتشار آلودگي صوتي در جاده پارك ملي گلستان

Principal Components Analysis of Main Factors Affecting Noise Pollution in Main Road of Golestan National Park

آلودگي صوتي ترافيك تهديدي جدي براي گونه‌هاي حيات وحش است، به‌طوري كه يكي از عوامل منزوي كننده و كاهنده جمعيت‌ است. بزرگراه آسيايي تهران- مشهد كه بخشي از آن به طول 26/51 كيلومتر در پارك ملي گلستان قرار دارد، به‌عنوان مهم‌ترين منبع آشفتگي صوتي در داخل منطقه است. هدف اين مطالعه تعيين مهم‌ترين معيارهاي مؤثر در انتشار آلودگي صوتي اين جاده است كه براي نيل به اين هدف از روش تحليل مؤلفه‌هاي اساسي استفاده شد. براي ارزيابي وضعيت انتشار صدا و پارامترهاي تأثيرگذار از مطالعات كتابخانه‌اي و سنجش ميداني پارامترها در محدوده بافر 250 متري استفاده شد. 16 متغير در سه گروه پارامترهاي ترافيكي، هندسه سطح جاده و پارامترهاي محيطي استخراج و درون پلاتهاي دايرهاي به شعاع 25 متر به‌مدت 15 دقيقه اندازهگيري شدند. براساس نتايج، شش عامل اصلي سرعت خودروهاي سبك، رطوبت محيط، ارتفاع از سطح دريا، تعداد خودروهاي سبك، فاصله از جاده و شيب پلات در مجموع 72/396 درصد واريانس داده‌ها را توجيه مي‌كنند. با استفاده از نتايج مي‌توان اقدامات مديريتي مربوط به كاهش آلودگي صوتي را براساس معيارهاي استخراج شده انجام داد و مسؤلين حفاظت محيط زيست مي‌توانند با صرف هزينه و زمان كمتر به مديريت منطقه از لحاظ آلودگي صوتي بپردازند.

Traffic noise pollution is a serious threat to wildlife species, resulting in isolating and reducing the population. The Asian Highway of Tehran-Mashhad, from which a 26.51 km long part is located inside Golestan National Park, is the main source of noise disturbance inside the area. The purpose of this study was to determine the most important criteria for noise pollution of this road; in order to achieve this goal, the Principle Components Analysis method was used. To assess the sound emissions and to study the parameters affecting it, desk studies and field visits were used in a 250- meter buffer zone. A total of 16 variables in three different categories of traffic parameters, geometry parameters and environmental parameters were extracted, andthe circular plots were measured at a radius of 25 m for 15 minutes. The results of PCA showed that six main factors including the speed of light vehicles, the humidity, the altitude above sea level, the number of light vehicles, the distance from the road and the plot slope could justify a total of 72.396 % of the variance of the data. Based on the results, management measures could be taken to reduce the noise pollution based on the extracted criteria, and the noise pollution could be managed more efficiently by spending less time and money