بررسي رويكرد مستشرقان به منابع حديثي شيعه در تفاسير فريقين

A Review of Orientalists' Approach to Shia Hadith Resources according to Shia and Sunni Commentaries

شيعه‌شناسي و حديث شيعه در سال‌هاي اخير موضوع مطالعۀ برخي از مستشرقان بوده است. بررسي سير حديث‌پژوهي شيعي مستشرقان نشان مي‌دهد، آنان به لحاظ روش و بينش و نيز ابعاد مختلف مباحثي حديثي داراي رويكردهاي مختلفي هستند. اين رويكردها نگرش آنها را به ابعاد مختلف مباحث حديث شيعه نشان مي‌دهد. بخشي از مطالعات مستشرقان راجع به منابع حديثي شيعه بوده است كه در بررسي آنها به رويكردهاي مختلفي برمي‌خوريم؛ از جمله رويكرد انتشاري و تصحيح كتب حديثي شيعه، منبع‌شناسي توصيفي، رويكرد روش‌شناختي مجامع حديثي و رويكرد مطالعات تطبيقي. در اين مقاله با بررسي انبوهي از مقالات مستشرقان دربارۀ حديث شيعه آثاري كه دربارۀ منابع حديثي شيعه هستند، بررسي شده و رويكردهاي آنان بازشناسي شده و برخي از ديدگاه‌هاي آنان نيز مورد نقد واقع شده است. روش مطالعه در اين مقاله توصيفي تحليلي است.

In recent years, some orientalists have conducted studies on Shialogy (Shia studies) and Shia hadith. The review of the process of these studies shows that they have different approaches in terms of method, attitude, and different dimensions of hadith-related issues, which show their attitudes towards different dimensions of Shia hadith-related issues. Some of these studies are about the Shia hadith resources, the review of which shows their different approaches, including publishing approach and correcting Shia hadith books, descriptive bibliography, methodological approach of hadith collections, and comparative studies approach. Using a descriptive-analytical method and searching many studies by orientalists on Shia hadith, the present paper reviews those related to Shia hadith resources, recognizes their approaches, and criticizes some of their view.