تحليل رابطة پايگاه اجتماعي و اقتصادي قوميت‌ها با جدايي‌گزيني شهري (موردمطالعه: محلات شهر تكاب)

Analysis of the relationship between ethnicities economic and social status with their segregation in the districts of Takab city

جدايي‌گزيني به‌عنوان يك مشكل و جدايي بين جوامع قومي، مذهبي، نژادي و گروه‌هاي درآمدي شهري، از مهم‌ترين موانع توسعه است. مهم‌ترين بعد آن، جدايي‌گزيني در درآمد اقتصادي بوده كه منجر به بروز شكاف‌هايي در امكانات اجتماعي شده و شهروندان را از مشاركت اجتماعي دور نگه مي‌دارد و درنهايت شهر را به سمت خوشه‌اي شدن در بعد فضايي هدايت مي‌كند. هدف مقالة حاضر آن است تا با استفاده از تحليل‌هاي خودهمبستگي، رابطة پايگاه اجتماعي و اقتصادي قوميت‌ها با جدايي‌گزيني آنان در محلات شهر تكاب تحليل و تأثير آن‌ها بر يكديگر با استفاده از نقشه نمايش داده مي‌شود. روش پژوهش به كار گرفته‌شده توصيفي- تحليلي، مبتني بر مطالعات كتابخانه‌اي و پيمايش‌هاي ميداني است. در اين پژوهش قوميت، ميزان درآمد و هزينة خانوار به تفكيك در حوزه‌هاي شهري موردبررسي قرارگرفته است، بدين ترتيب كه ابتدا با استفاده از مطالعات كتابخانه‌اي و برداشت‌هاي ميداني اطلاعات مرتبط با پايگاه درآمدي و قوميت خانوار جمع‌آوري‌شده است، سپس با ايجاد پايگاه داده‌ها در محيط GIS به ايجاد لايه‌هاي موردنياز براي انجام طرح پرداخته‌شده و درنهايت با استفاده از تحليل آمار فضايي موران جهاني و آنسلين خودهمبستگي بين قوميت و درآمد به‌وسيلة نقشه نمايش داده‌شده است. در موران جهاني قوميت ترك (0٫53) و هزينه خانوار (0٫23) با خوشه‌بندي بالاتر و به‌طور كامل در مجاورت يكديگر واقع‌شده‌اند. موران آنسلين نيز جدايي گزيني قومي و درآمدي را نشان مي‌دهد و جدايي گزيني اقتصادي با جدايي گزيني قوميتي به‌طور كامل تطابق دارد. به اين صورت كه قوميت ترك در شرق شهر تكاب ازنظر درآمدي در سطحي بالاتر از قوميت كرد در غرب شهر است و جدايي گزيني قوميتي بر جدايي گزيني اقتصادي تأثير مستقيم دارد. نتايج به‌دست‌آمده حاكي از آن است كه بين پايگاه اقتصادي – اجتماعي قوميت‌ها و جدايي‌گزيني فضايي آنان رابطه علي و معلولي وجود دارد. درواقع مي‌توان گفت چهار مرحله هجوم و توالي اكولوژيكي (نفوذ، هجوم، تثبيت، تراكم و توده شدن) در شهر تكاب به وقوع پيوسته است.

The segregation selection means separation between language and racial, ethnic, income groups, which cause hindrances in development of the societies. The most important facet of segregation is in economic which may cause imbalance in facilities and keeps the people away from participating in urban concerns. The aim of the present article is the autocorrelation coefficient analysis of economic and social segregation selection by using nonparametric statistical methods in Tekab town districs through which the relationship between ethnic and economic segregation selection and their influence on each other is displayed by using map. The Tekab town has a different cultural context which has made up of two Turkish and Kurdish nations. The research method used in this descriptive - analytical study is based on studies of library and the field surveys. The present study in terms of the aim is of type the applied researches and from the respect of the nature and method is of the researches of the correlation.The data collection instruments are the questionnaire and the statistical population referred, citizens residing in the 23 blocks and areas of Tekab town. Method is the simple random sampling of households stationed in each of the statistical area. The obtained results manifested that Turkish ethnicity, 0.53 and the household expenditure, 0.23 have been located with the higher clustering and adjacent to each other perfectly. The results indicated the ethnicity economy segregation selection of Kurd from Turk and the ethnic and income segregation selection. Therefore, the ethnic segregation selection has the direct impact on economic segregation selection. Thus, there is a positive spatial autocorrelation between groups of (Turkish and Kurdish) ethnic and income (in terms of cost and revenue) in the town neighborhoods. The ethnic and economic segregation selection also matches completely so that Turkish nation in the East of the town is in higher level than Kurdish nation in the West of the town in terms of income. As a result, the ethnic segregation selection has the direct impact on the economy segregation selection