بررسي و تحليل نتايج اخلاقي تمثيل غار در انديشه افلاطون

An Analysis and Examination of Moral Conclusions of the Analogy of Cave in Plato’s Idea

از آنجا كه اخلاق مبتني بر مابعدالطبيعه است، بدون ترديد بررسي اهداف و نتايج اخلاقي آموزه ­ها نيز بدون پژوهش ­هاي مابعدالطبيعي امكان­ پذير نخواهد بود. افلاطون پايه ­گذار بسياري از مباحث هستي­ شناسي، معرفت­ شناسي و اخلاقي در فلسفه مغرب است. تأثير او در تفكر فلسفي به حدي است كه به عقيده وايتهد تمام تاريخ فلسفه، چيزي جز حاشيه ­نويسي بر آثار افلاطون نيست. طريق غالب او طرح مباحث عقلي در قالب گفت­وگو و تمثيل است. سه تمثيل مهم و تأثيرگذار غار، آفتاب و خط، علاوه بر اينكه نشان­دهنده ژرفاي انديشه فلسفي او است، تأثير انكارناپذيري در حوزه­ هاي معرفت­ شناسي، هستي ­شناسي و اخلاق گذاشته است، هرچند هر كدام از تمثيل ­ها آثار و نتايج خاص خود را دارد و اشتراكاتي را ميان آنها مي­توان يافت ولي تهافت و ناسازگاري در اين خصوص در سخنان افلاطون ديده نمي­شود. نيز منتقدان و مخالفان انديشه افلاطون مانند ارسطو و ابن­سينا و ديگران گرچه با نظريه مثل مخالفت يا آن را نقد كرده­اند اما پژوهش و تحقيقي راجع به نشان­دادن ناسازگاري در مدعيات مقاله پيش رو ديده نمي­شود. در اين مقاله نتايج اخلاقي تمثيل غار كه در حوزه انسان­ شناسي فلسفي نيز اهميت فراوان دارد استنباط و استخراج مي­شود؛ نتايجي كه از تأمل در ساختار فلسفه افلاطون و تمثيل غار به نحو اجتهادي به دست آمده است.

Since morality is based upon metaphysic, without a doubt the analysis of moral goals and conclusions of teachings would not be possible without metaphysical research. Plato is considered as the founder of many ontological, epistemological and moral subjects in western philosophy. His influence on philosophical thinking is so much that in Whitehead’s opinion, the whole history of philosophy is merely an annotation of Plato’s work. His dominant way is to advance rational arguments in analogical frameworks. Three important and effective analogies of cave, sun and handwriting, in addition to being an indicator of profoundness of his philosophical thought, has an undeniable effect in the fields of epistemology, ontology and morality. However each analogy has its own effects and results and some common ground could be found between them but no disaccord is found in Plato’s words. Critics and those against Plato’s ideas such as Aristotle and Ibn Sina, etc. has disaffirmed or at least criticized the theory of analogy, yet there is no research done showing disaccord in the things claimed by this paper. The present research deduces and extracts the moral outcomes of cave analogy that matters in the field of philosophical anthropology.