تأثير توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي بر بهبود عملكرد حافظه كاري و آينده‌نگر بيماران مبتلا به اسكلروزيس چندگانه

The effect of computerized cognitive rehabilitation on working & prospective memory function in Multiple Sclerosis patients.

سكلروزيس چندگانه يك بيماري تخريب‌كننده‌ي سيستم عصبي مركزي است كه به علت ايجاد آسيب‌هاي شناختي، مي‌تواند كيفيت زندگي اين بيماران را كاهش مي‌دهد. هدف اين مطالعه بررسي اثربخشي توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي بر حافظه كاري و آينده‌نگر بيماران مبتلا به اسكلروزيس چندگانه است. 46 بيمار 20 تا 40 ساله­ي مبتلا به اسكلروزيس چندگانه كه ملاك‌هاي ورود به پژوهش را داشتند، به‌صورت تصادفي به گروه‌هاي آزمايش و انتظار تقسيم شدند. افراد گروه آزمايش، با استفاده از نرم‌افزار توان‌بخشي حافظه، 12 جلسه آموزش ديدند و افراد گروه انتظار در آن دوره هيچ‌گونه مداخله‌اي دريافت نكردند و آموزش آن‌ها به بعد از اجراي پژوهش موكول شد. آزمون ظرفيت حافظه‌ي كاري دانيمن وكارپنتر و پرسشنامه حافظه آينده‌نگر و گذشته‌نگر در پيش‌آزمون، پس‌آزمون و پيگيري، به كار رفت. نتايج تحليل واريانس با اندازه‌گيري مكرر تفاوت معناداري بين ميانگين نمرات حافظه كاري گروه آزمايش و گروه انتظار در پس‌آزمون نشان داد، همچنين نتايج پژوهش حاضر نشان داد كه تفاوت معناداري بين ميانگين نمرات حافظه آينده‌نگر گروه آزمايش و گروه انتظار در پس‌آزمون وجود دارد. به‌علاوه معنادار نبودن تفاوت بين نمره­هاي پس‌آزمون و پيگيري در گروه آزمايش حاكي از ماندگاري تأثير توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي بر عملكرد حافظه كاري و آينده‌نگر بيماران مبتلا به اسكلروزيس چندگانه بود. بنابراين توان‌بخشي شناختي رايانه‌اي اثر چشمگيري بر بهبود عملكرد حافظه كاري و آينده‌نگر بيماران مبتلا به اسكلروزيس چندگانه دارد و مي­توان از آن به­عنوان روش مؤثر و مفيدي براي بهبود عملكرد حافظه اين­گونه بيماران سود جست.

Multiple sclerosis (MS) is a demyelinating disease of the CNS that due to cognitive impairment, can reduce the quality of life in these patients. The aim of this study is to evaluate effect of computerized cognitive rehabilitation on prospective & working memory function in Multiple Sclerosis patients. 46 MS patients aged 20–40 who have the inclusion criteria, were randomly assigned to experimental and waiting-list control groups. Experimental group trained for 12 session with a Memory rehabilitation software and waiting-list control group did not receive any intervention and training of this group was postponed after conducting research. Daneman and Carpenter's capacity working memory and Retrospective-Prospective Memory Scale was applied at pretest, posttest, and follow-up. The results of repeated measures ANOVA showed a significant difference between the means of working memory in experimental and waiting-list control groups. Also, the results of the present study indicate that a significant difference between the means of prospective memory in experimental and waiting-list control groups. Moreover, the post-test and follow-up scores in the experimental group was not statistically different. So Computerized cognitive rehabilitation have significant effect on prospective and working memory performance in patients with Multiple sclerosis and it can be used as an effective and helpful method to improve memory performance of these patients.