ارتباط وضعيت ارگونوميكي ايستگاه‌هاي كار و اختلالات اسكلتي ـ عضلاني با كيفيت زندگي كاري و متغيرهاي دموگرافيكي در كاركنان اداري شهرداري تهران

The Relationship Between the Ergonomic Situation of the Workstations and Musculoskeletal Disorders With the Quality of Work Life and Demographic Variables in the Administrative Staff of the Tehran Municipality

زمينه و هدف: به دليل رقابت روزافزون سازمان‌ها، توجه به ايستگاه‌هاي كار و كيفيت زندگي كاري در كاركنان اهميت روزافزوني يافته است. اين مطالعه با هدف بررسي ارتباط بين وضعيت ارگونوميكي ايستگاه‌هاي كار و اختلالات اسكلتي ـ عضلاني با كيفيت زندگي كاري و متغيرهاي دموگرافيكي در كاركنان اداري يكي از مناطق شهرداري تهران انجام شد. روش­‌كار: اين پژوهش از نوع توصيفي ـ تحليلي است و جامعه آماري آن شامل 600 تن از كاركنان اداريِ يكي از مناطق شهرداري تهران بودند. 255 نفر از آن‌ها، به‌عنوان گروه نمونه در دسترس در نظر گرفته شدند. ابزار، شامل پرسش‌نامه‌هاي اطلاعات فردي ـ شغلي، نورديك، كيفيت زندگي شغلي والتون و چك‌ليست شاخص‌هاي ارگونوميكي محيط كار اداري بود. براي تحليل داده‌ها از آزمون t و رگرسيون چندگانه استفاده شد. يافته‌ها: بيشتر نمونه‌ها (56/9%) را زن­ها با ميانگين سني 33 سال تشكيل مي‌دهند. بين تمام شاخص‌هاي ارگونوميكي، با نمره كيفيت زندگي، ارتباط معني‌دار و مثبت وجود دارد. بين متغيرهاي سن، تحصيلات، ميزان خواب شبانه، شرايط رواني، اختلالات اسكلتي ـ عضلاني در گردن، شانه و پا، با كيفيت زندگي شغلي ارتباط معني‌داري وجود دارد. مي‌توان كيفيت زندگي شغلي را از طريق اختلالات اسكلتي ـ عضلاني و متغيرهاي دموگرافيكي پيش‌بيني كرد؛ ولي اين پيش‌بيني را نمي‌توان از طريق شاخص‌هاي ارگونوميكي انجام داد. نتيجه گيري: بين وضعيت ارگونوميكي ايستگاه‌هاي كاري و اختلالات اسكلتي ـ عضلاني كاركنان با كيفيت زندگي شغلي و متغيرهاي دموگرافيك ارتباط وجود دارد. بدين ترتيب با بهبود وضعيت ارگونوميكيِ ايستگاه‌هاي كار، وضعيت جسماني و كيفيت زندگي شغلي كارمندان به‌طور مطلوبي تحت تأثير قرار مي‌گيرد.

Attention to the workstations of the employees and their quality of work life has become increasingly important due to the increased competition in the organizations. The present study aimed to investigate the relationship between the ergonomic situation of the workstations and musculoskeletal disorders with the quality of work life and demographic variables in the administrative staff of the Tehran Municipality. Methods: The present study was a descriptive and analytical one. The statistical population included a total of 600 persons, working in one of the regions in the Tehran Municipality. Of the 600 staff, a total of 255 were selected as the available sample group. The instruments consisted of the questionnaires, including the individual and occupational information, the Nordic questionnaire, the Walton Quality of work life, and the checklist of the ergonomic indices of the working environment for the administrative staff. In order to analyze the data, Student’s t-test and multiple regression analysis were used. Results: In this study, the majority of the samples were females (56.9%) with a mean age of 33 years. A significant positive relationship was observed between all the ergonomic indices and the quality of work life. Significant correlations among the parameters such as age, education, sleeping at night, psychological conditions, musculoskeletal disorders of the neck, shoulder, and foot were observed simultaneously with the quality of work life. The quality of work life of an employee could be predicted through the musculoskeletal disorders and demographic variables but could not be predicted by the ergonomic indicators. Conclusion: In this study, a relationship existed between the ergonomic condition of the workstations and musculoskeletal disorders with the quality of work life and demographic variables. Therefore, the physical condition and the quality of the work life of the employees would be positively affected by the improvement of the ergonomic condition of the workstations.