طراحي و تهيّۀ برنامۀ آموزش حلّ‌ مسألۀ بين‌فردي با رويكرد خلّاقانه و بررسي اثربخشي آن بر بهبود مهارت حل‌مسأله دانش‌آموزان سرآمد

Developing a Creative Interpersonal Problem Solving Training Program and Evaluating its Effectiveness on Interpersonal Problem Solving Skills of Gifted Elementary Students

تقويت مهارت حلّ مسألۀ بين فردي در دانش‌آموزان سرآمد مي‌تواند به آن‌ها در مواجهه با مشكلات زندگي ياري دهد. با توجه به اهميت مهارت حلّ مسأله براي دانش‌آموزان سرآمد به طراحي برنامۀ آموزش حلّ مسألۀ بين فردي با رويكرد خلّاقانه و ارزيابي اثربخشي آن بر بهبود مهارت حلّ مسأله در دختران سرآمد دورۀ ابتدايي پرداخته‌شد. به اين منظور، با استفاده از آزمون ماتريس‌هاي پيش‌روندۀ هوش ريون (1938) و آزمون هوش استنفورد-بينه تهران (افروز و هومن، 1375)، 42 دانش‌آموز شاغل به تحصيل در دورۀ ابتدايي كه داراي هوش‌بهر بالاتر از 120 تشخيص داده شدند، به صورت در دسترس انتخاب و به‌طور تصادفي به گروه آزمايشي و گواه گمارده شدند. شركت‌كنندگان گروه آزمايشي طي 15 جلسه، هر جلسه 45 تا 60 دقيقه، در برنامۀ آموزش حلّ مسألۀ خلّاق بين فردي محقق‌ساخته شركت كردند و گروه گواه هيچ‌گونه آموزشي دريافت نكردند. به منظور ارزيابي مهارت حلّ مسأله، مقياس راه‌حل‌هاي جايگزين (شور و اسپيوك، 1985) مورد استفاده قرار گرفت. نتايج به‌دست آمده با استفاده از روش تحليل كوواريانس و تحليل واريانس اندازه‌گيري مكرر نشان داد كه بين ميانگين نمرات گروه آزمايشي و گواه در مهارت حلّ مسأله تفاوت معناداري وجود دارد (0/05>p). در پايان استفاده از برنامۀ آموزش حلّ مسألۀ خلّاق بين فردي و اهميت توجه به مهارت حلّ مسأله مورد بحث و بررسي قرار گرفت.

Improving interpersonal problem solving skills of gifted students would facilitate their confrontation with everyday conflict situations. Due to the necessity of these skills in the lives of the gifted students, a creative interpersonal problem solving training program was developed, and its effectiveness on problem solving skills of the elementary gifted students was evaluated. The design of the study was semi-experimental with pretest-posttest and control group. Among 5 different 4th grade classes in an all-girl school in north Tehran, two were randomly selected and assigned as experimental and control groups. The students in these two classes were screened by the Raven Progressive Matrix of Intelligence (1938) and the verbal section of Tehran Stanford-Binet test of intelligence (Afrooz & Hooman,1996). The experiment group participated in the interpersonal creative problem solving program, and the control group did not receive any treatment. Alternative Solution Scale (Shure & Spivak, 1985) was used to measure their problem solving capabilities. Data was analyzed using analysis of covariance and repeated measures analysis of the variance. Findings showed significant differences (p<0/05) between experimental and control groups in their problem solving skills.At the end, applying creative interpersonal problem solving program for improving interpersonal problem solving skills in elementary gifted girls was discussed. Discussions as well as suggestions for future research are presented.