تغييرات عملكرد برنج در سيستم كشت مستقيم با بستر مرطوب متاثر از كاربرد علف كش ها

Rice Yield Variations as Affected by Direct Seeding and Herbicide Application

با توجه به متكّي بودن كشت مستقيم برنج به مصرف علف‌كش و خطر مقاوم شدن علف‌هاي هرز به علف‌كش‌ها، كاربرد مخلوطي از علف‌كش‌ها از اهميت قابل توجهي برخوردار است. به ­منظور بررسي اثرات مصرف علف‌كش‌هاي مختلف مشتمل بر تيوبنكارب، پرتيلاكلر، بن‌سولفورون‌متيل، اتوكسي‌سولفورون+ آنيلوفوس، بوتاكلر و پروپانيل و با مصرف متوالي در يك فصل زراعي با غلظت كمتر از غلظت توصيه شده بر تراكم علف‌هاي هرز، عملكرد و اجزاي عملكرد برنج رقم هاشمي، آزمايشي در قالب طرح بلوك‌ كامل تصادفي با هشت تيمار و سه تكرار، در مزرعه پژوهشي دانشكده علوم كشاورزي دانشگاه گيلان در سال 1393 انجام شد. نتايج نشـان داد كه ارتفاع بوته، عملكرد شلتوك، عملكرد ماده‌ خشك، شـاخص برداشت، تعـداد پنجه‌ و تعداد گلچه­ هاي ‌پر در گل­ آذين به­ طور معني‌دار تحت‌تاثير تيمار‌ها قرار گرفتند. كاربرد برخي از علف­ كش ­ها در بازه زماني متوالي از جمله تيوبنكارب (نه روز قبل از كاشت)، بن‌سولفورون‌متيل (نه روز پس از كاشت) و پروپانيل (30 روز پس از كاشت) در كنترل وزن خشك و تراكم علف‌هاي هرز به ­ترتيب 92 و 98 درصد مؤثر واقع شدند. بيش‌ترين تعداد دانه‌ پر در گلچه ­هاي خوشه (71 عدد) و تعداد پنجه (14 عدد) در تيمار كاربرد متوالي تيوبنكارب، بن‌سولفورون‌متيل و پروپانيل به ­دست آمدند. در اين تيمار، عملكرد شلتوك و عملكرد بيولوژيك به‌ترتيب 73 و 72 درصد نسبت به ­تيمار بدون وجين افزايش يافتند. كاربرد پرتيلاكلر در مخلوط با علف‌كش‌ها، سبب آسيب به گياهچه برنج و همچنين كاهش ارتفاع بوته و عملكرد شلتوك برنج گرديد. بيش‌ترين عملكرد شلتوك برنج (3092 كيلوگرم بر هكتار) در تيمار مصرف متوالي تيوبنكارب، بن‌سولفورون‌متيل و پروپانيل به ­دست آمد. اين تيمار كارآيي بالاتري را نسبت تيمار دو بار وجين در كنترل وزن خشك و تراكم علف‌هاي هرز نشان داد. مصرف تيوبنكارب و بدنبال آن بن‌‌سولفورون‌متيل و پروپانيل بهترين تيمارها در اين آزمايش بودند.

Due to the dependency of direct seeding of rice on the application of herbicide and possibility of weed resistance to herbicides, the use of mixtures of herbicides is of considerable importance. To evaluate the effectiveness of consecutive applications of some herbicides with lower concentrations, including Thiobencarb, Pretilachlor, Bensulfuronmethyl, Ethoxysulfuron + Anilofos, Butachlor, and Propanil, on weed density, yield and yield components of rice (Oryza sativa L. cv. Hashemi) an experiment based on a randomized complete block design with eight treatments and three replications was conducted at the Research Farm of Faculty of Agricultural Sciences, University of Guilan in 2014. The results showed that plant height, seed yield, dry matter yield, harvest index, number of tillers and number fertile florets per panicle were affected by these treatments. Tandem use of Thiobencarb (9 day before sowing), Bensulfuronmethyl (9 day after sowing) and Propanil (30 day after sowing) affected weed dry matter and weed density by 92 and 98 %, respectively. The highest number of fertile floret per panicle (71 pcs) and tillers number per plant (14 pcs) were observed in plots where Thiobencarb, Bensulfuronmethyl and Propanil were used consecutively. In this treatment, seed yield and biological yield increased by 72 and 73 percent respectively as compared with that of control. Application of Pretilachlor caused phytotoxicity, where by reduced plant height and seed yield. The highest grain yield of rice (3092 kg.ha-1) was produced by consecutive use of Thiobencarb, Bensulfuronmethyl and Propanil. This treatment was more effective in reducing density of weeds and their dry matters than of two times hand weeding. The use of Thiobencarb followed by Bensulfuronmethyl and Propanil was the most effective treatment in this expriement.