بررسي اثر عصاره گياه حنا(Lawsonia inermis) بر روي انگل توكسوپلاسما گوندي در محيط‌ هاي برون‌تني و درون‌تني

In vitro and in vivo study of the effects of Lawsonia inermis on Toxoplasma gondii

زمينه و هدف: توكسوپلاسموز يكي از بيماري‌هاي انگلي مشترك بين انسان و حيوان مي‌باشد كه به وسيله تك ياخته توكسوپلاسما گوندي ايجاد مي‌شود. گياه حنا(Lowsonia inermis) در مقابل طيف وسيعي از بيماري‌ها اثر بخشي دارد. از آنجايي كه داروهاي پيريمتامين و سولفاديازين به عنوان داروهاي رده اول درمان توكسوپلاسموز داراي عوارض جانبي مي‌باشند و از طرفي با وجود افزايش مقاومت روز افزون انگل‌ها به داروهاي شيميايي، درمان‌هاي سنتي و استفاده از گياهان دارويي از رونق خاصي برخوردار شده است، هدف از مطالعه حاضر بررسي اثر عصاره هيدروالكلي حنا بر روي انگل توكسوپلاسما گوندي در محيط‌هاي درون‌تني و برون‌تني بود. روش بررسي: در اين مطالعه تجربي كه بر روي 35 سر موش بالب‌سي انجام شد، ابتدا نمونه برگ‌هاي حنا تهيه و عصاره‌گيري با استفاده از اتانول 80 درصد انجام شد. اثر مستقيم عصاره هيدروالكلي حنا با غلظت‌هاي 2، 4، 8، 16، 32، 64، 128، 256 و 512 ميكروگرم بر ميلي‌ليتر بر روي تاكي زوئيت توكسوپلاسما به روش فلوسايتومتري بررسي شد. به منظور ارزيابي اثر ضد توكسوپلاسمايي عصاره حنا در محيط درون‌تني از 35 سر موش بالب سي استفاده شد كه 4 گروه 5 تايي از موش‌هاي آلوده با تاكي زوئيت توكسوپلاسما غلظت‌هاي 16، 32، 64 و 128 ميلي‌گرم بر كيلوگرم از عصاره هيدروالكلي حنا را به صورت گاواژ دريافت كردند. يك گروه 5 تايي از موش‌هاي آلوده با تاكي زوئيت توكسوپلاسما دريافت كننده داروي سولفاديازين به عنوان گروه كنترل مثبت و يك گروه 5 تايي از موش‌هاي آلوده با تاكي زوئيت توكسوپلاسما بدون تجويز دارو به عنوان كنترل منفي و يك گروه 5 تايي از موش‌ها براي سنجش اثر سميت عصاره حنا در نظر گرفته شدند. داده‌هاي جمع‌آوري شده با استفاده از آزمون هاي آماري كاپلان ماير و آناليز واريانس يك طرفه تجزيه و تحليل شدند. يافته‌ها: نتيجه فلوسيتومتري نشان داد IC50 حنا بر روي تاكي زوئيت توكسوپلاسما 100 ميكروگرم در ميلي‌ليتر است. نتايج اثر ضد توكسوپلاسمايي عصاره حنا در محيط درون‌تني نشان داد كه در بين گروه‌هاي آزمون كه با غلظت‌هاي مختلفي از عصاره تحت درمان قرار گرفته بودند و مقايسه با كنترل مثبت و منفي اختلاف معني‌داري بين غلظت‌هاي مختلف و ميزان زنده ماندن موش‌ها(0.85=p) گزارش نشد. نتيجه‌گيري: نتايج حاصل از اين مطالعه نشان داد كه ميزان اثر عصاره هيدروالكلي حنا در شرايط درون‌تني قابل توجه و معني‌دار نمي‌باشد، هر چند كه در شرايط برون‌تني مؤثر است كه مي‌توان عدم تأثير عصاره در شرايط درون‌تني را به دليل عدم جذب مناسب دارو در دستگاه گوارش، مشكلات حين گاواژ، متابوليزه شدن دارو و كليرانس سريع دارو از خون در نظر گرفت.

Background & aim: Toxoplasmosis is one of the common parasitic diseases of humans and animals that is caused by a protozoan Toxoplasma gondii. Henna plant (Lowsonia inermis) is effective against a wide range of diseases. Since pyrimethamine and sulfadiazine medications are first-line drugs for treatment of toxoplasmosis, they have adverse effects. On the other hand, there has been a particular booming despite the increasing resistance of parasites to chemical drugs, traditional treatments and the use of medicinal plants. The aim of this study was to study the effect(s) of henna hydroalcoholic extract on Toxoplasma gondii parasite in in-vitro and in-vivo environments. Methods: The present experimental study was conducted on 35 mice. A sample of Henna leaves was prepared and extracted using 80% ethanol. The direct effect of henna hydroalcoholic extract at concentrations of 2, 4, 8, 16, 32, 64, 128, 256 and 512 μg / ml on Toxoplasma tachycardia was investigated by flow cytometry. In order to evaluate the anti-toxoplasmic effect of henna extract on in vivo, 4 groups of 5 mice were infected with Toxoplasma tachyzoites of 16, 32, 64, and 128 mg / kg Hana hydroalcoholic extracts concentrations as gavage. A group of 5 mice were infected with tachyzoite of Toxoplasma which received sulfadiazine as a positive control group and a group of 5 mice were infected with tachyzoite of Toxoplasma without a prescriptive drug as a negative control. Finally a group of 5 mice were considered for measuring toxicity of henna extract. The collected data were analyzed using one-way ANOVA and Kaplan-Meier tests. Results: Flow cytometric results indicated that IC50 of henna on Toxoplasma tachyzoites was 100 μg /ml. The results of the anti-Toxoplasma effect of henna extract on intact media indicated that no significant difference were appreciated between different concentrations and survival rate in rats (p = 0.85) among the test groups treated with different concentrations of the extract in compared with positive and negative control. Conclusion: The results of this study indicated that the effect of henna hydroalcoholic extract on in-vivo settings was not significant, although it was effective in in-vitro environment. The unsuccessfulness of the extract in in-vivo conditions may have been due to inadequate absorption of the drug in the gastrointestinal tract, problems during gavage, the metabolism of the drug and rapid clearance of the drug.