پديد آورندگان :
معاون، الهام سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند , رجبي، اباذر سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند , آقايي زاده، محسن سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، كرج - مؤسسه تحقيقات اصلاح و تهيه بذر چغندرقند
كليدواژه :
Erysiphe betae , آسيب و زيان , رقم گياهي , ژنوتيپ , مقاومت , چغندرقند , سفيدك سطحي
چكيده فارسي :
در اين تحقيق، واكنش 138 ژنوتيپ چغندرقند شامل 127 فاميل نيمه خواهري (HSF) و 11 جمعيت والديني آن‌ها به همراه دو شاهد مقاوم و حساس نسبت به بيماري سفيدك سطحي ناشي از قارچ Weltzien Vanha)) Erysiphe betaeدر شرايط مزرعه در ايستگاه تحقيقات چغندرقند مهندس مطهري كرج در سال 1392 تعيين شد. بر پايۀ روند شدت آلودگي در 30 مرداد، شمار 22 ژنوتيپ به‌عنوان ژنوتيپ‌هاي مقاوم (با شدت آلودگي كمتر از 2/5) شناسايي شدند. در اين ميان، فاميل‌هاي HSF-850، HSF-848 و HSF-853به ترتيب با شدت آلودگي 1، 1/2 و 1/3 به‌عنوان مقاوم‌ترين فاميل‌ها بودند. تجزيۀ رگرسيون نشان داد، با افزايش شدت بيماري، عملكرد شكر سفيد و عيار قند كاهش مي‌يابد. با انجام تجزيۀ خوشه‌اي، جمعيت‌هاي والديني اوليه و فاميل‌هاي به‌دست‌آمده به 7 گروه تقسيم شدند. در اين ميان، اغلب ژنوتيپ‌هاي متحمل/مقاوم در گروه 5 قرار گرفتند كه مي‌توان از آن‌ها براي انتقال مقاومت بهره گرفت. در گروه 2، ژنوتيپ‌هاي HSF-584، HSF-582، HSF-557، HSF-551، HSF-866، HSF-844، HSF-670، HSF-556، HSF-628، HSF–610، HSF-564، HSF-685،HSF–619، HSF–664و HSF-558قرار داشتند كه وضعيت بسيار مطلوب از نظر عملكرد ريشه، عملكرد شكر سفيد، درصد قند قابل استحصال و عيار قند داشتند. لذا مي‌توان از اين فاميل‌ها به‌عنوان والد گرده‌افشان براي تهيۀ رقم‌هاي هيبريد (دورگ) استفاده كرد يا در چرخۀ بعدي گزينش، از آن‌ها فاميل‌هاي نيمه خواهري يا تمام خواهري جديد تهيه كرد.
چكيده لاتين :
In this research, the reaction of 138 sugar beet half-sib families and their 11 parental populations to powdery mildew (Erysiphe betae Weltzien Vanha) was studied in a randomized complete block design with three replications at Motahari Research Station, Karaj, Iran in 2013. A linear scale of 0-9 was used for disease rating. On the basis of disease scoring conducted in 10th September, 22 genotypes with a score lower than 2.5 were found to be disease resistant. The families HSF-850, HSF-853, and HSF-848 with the disease score of 1, 1.2, and 1.3, respectively, were the most resistant families. Regression analysis showed that white sugar yield and sugar content were decreased by increasing the disease. Cluster analysis classified the initial populations as well as their half-sib families into 7 groups. Among these, most of the tolerant/resistant genotypes were clustered in the group 5 which could be used for resistance transfer. The cluster 2 included the genotypes HSF-584, HSF-582, HSF-557, HSF-551, HSF-866, HSF-844, HSF-670, HSF-556, HSF-628, HSF–610, HSF-564, HSF-685, HSF–619, HSF–664, and HSF-558 which were considered as families with optimum root yield, white sugar yield, white sugar content and sugar content. Therefore, these families could be used as pollinator parents to develop hybrid varieties or they can be exploited in the next cycle of family selection to develop new half-sib or full-sib families.
