پديد آورندگان :
محمدي پور، علي سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، تهران - مؤسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور , شيخي گرجان، عزيز سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، تهران - مؤسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور , ارده، محمدجواد سازمان تحقيقات، آموزش و ترويج كشاورزي، تهران - مؤسسه تحقيقات گياه پزشكي كشور
كليدواژه :
تلۀ نوري , طيف نوري , كنترل فيزيكي , مينوز گوجه فرنگي
چكيده فارسي :
بيد گوجه‌فرنگي Tuta absoluta (Meyrick) يكي از آفات بسيار مهم و كليدي گوجه‌فرنگي در جهان بوده كه به‌تازگي با ورود به ايران توليد اين محصول را به‌شدت تهديد مي‌كند. اين آفت در شرايط مساعد محيطي، چندين نسل در سال دارد كه ميتواند مقاومت به انواع حشره‌كش را در پي داشته باشد. يكي از روشهاي به نسبت كم‌هزينه و كم‌خطر مهار و مديريت كنترل اين آفت، استفاده از تله هاي نوري براي شكار حشرات كامل است. هدف از اين پژوهش مقايسۀ تأثير لامپ‌هاي موجود و انتخاب مناسب‌ترين آن‌ها براي تلۀ نوري در شرايط آزمايشگاه و گلخانه بوده است. براي تهيۀ حشرات كامل، بوته‌هاي آلوده به بيد گوجه‌فرنگي از گلخانه‌هاي منطقۀ ورامين گردآوري و به اتاق پرورش منتقل شدند. در اتاق پرورش، آزمايش به‌صورت طرح كامل تصادفي با تلۀ نوري استوانه‌اي شكل (حاوي نورهاي سبز، آبي، قرمز و زرد) در چهار تيمار و هفت تكرار انجام شد. براي ارزيابي گلخانه‌اي، از تله‌هاي نوري چسبناك (با چهار نوع لامپ رنگي: آبي SMD، آبي LED، سبز و فرابنفش)، در قالب طرح آزمايشي كامل تصادفي با چهار تكرار استفاده شد. در اتاق پرورش، نور آبي و نور قرمز با ميانگين شكار كل 0/2± 69/2 و 0/2± 0/28 عدد به ترتيب بيشترين و كمترين شكار را داشتند. در شرايط گلخانه بيشترين ميانگين شكار مربوط به تلۀ نوري با لامپ فرابنفش (0/2± 14/8) بود، درحالي‌كه ميانگين شكار تله‌هاي حاوي لامپ‌هاي آبي SMD، آبي LED و سبز، به ترتيب 0/16± 4/4، 1/14± 5/5 و 1/1± 7/16 عدد بود. نسبت جنسي در شب‌پره‌هاي شكارشده در شرايط اتاق پرورش برابر (1:1)، اما در شرايط گلخانه، نسبت ماده‌ها بيشتر بود. درمجموع تله‌هاي نوري مجهز به لامپ فرابنفش بيشترين شكار شب‌پره را داشته و ميتوانند در كنترل جمعيت و كاهش آسيب و زيان اين آفت در گلخانه‌ها سودمند واقع شوند.
چكيده لاتين :
Tomato leaf miner moth, Tuta absoluta (Meyrick) is a key pest of tomato in the world, which has recently entered Iran and become a serious threat to tomato production. It has several generations per year which increases the risk of insecticidal resistance. A relatively low-cost and low-risk method to control this pest is a light trap for capturing adults. The goal of this research was to find a proper light source for light traps in the laboratory and greenhouse. To collect the adult, infested tomato plants were collected from the greenhouses of the Varamin region and were brought to the growth chamber. In the growth chamber, a completely randomized design with four light traps (green, blue, red, and yellow) was set up, in four treatments and seven replications. For greenhouse comparisons, the sticky light traps (with four lights of blue SMD, blue LED, green, and UV) were evaluated in a completely randomized design with four replications. The highest and lowest mean captures were recorded for the blue light (69.2±0.2) and red light (0.28±0.2) in growth chamber. In the greenhouse, the highest capture was recorded for UV light trap (14.8±0.2), while the mean captures of the moths in the other light traps with SMD, LED, and green light were 4.4±0.16, 5.5±1.14, and 7.16±1.2, respectively. The sex ratio of the captured moths in the growth chamber was equal (1:1), whereas the rate of the females was higher in the greenhouses. In conclusion, the traps with UV light can capture a high number of moths; and could be used to reduce the pest population and the pest damages in the greenhouse.
