مدارك باستان شناسي دوران آغاز ايلامي و ايلام قديم در تپه سنجر خوزستان

The Presence of Elamites in the Northern Kuzistan Based on Archaeological Data from Tepe Senjar Excavation from Proto-Elamite to Shimashki Period

ظهور فرهنگ ايلامي و شكل ­گيري حكومت در اين دوره در جنوب غرب ايران، فارغ از مدارك تاريخي، مسئله ­اي است كه از منظر مدارك باستان ­شناختي در سال ­هاي اخير چندان موردتوجه قرار نگرفته و صرفاً به يافته­ هاي حاصل از شوش و چند مكان ديگر محدوده مانده است. كاوش­ هاي لايه ­نگاري سال­ هاي 1386 تا 1388 در محوطه باستاني سنجر در شمال خوزستان، مداركي از اين دوران را آشكار ساخته كه شامل معماري، سفال، مهر و نمونه­هايي جهت تاريخ‌گذاري راديو كربن مي ­شود. اين آثار در دو گمانه A و E به‌دست‌آمده كه اطلاعات مفيدي را در مورد گاه ­نگاري شمال دشت شوشان، پراكنش لايه­ هاي سكونتي و چگونگي ارتباط با شوش ارائه داده است. يافته­ هاي كاوش نشان مي­دهد كه با تداوم سكونت در دوره آغاز ايلامي، اين محوطه احتمالاً در دوره شوش 4 دچار وفقه استقراري مي­شود و سپس در دوره شيماشكي دوباره مسكوني شده كه تا سوكل­مخ و ايلام مياني ادامه مي­يابد.

The rise of Elamite culture and its state formation on the southwestern Iran, beside historical resources, is an archaeologically problem due to the lower discovered evidences during recent years, which restricted them just to the known materials of Susa and few other sites. But stratigraphic excavations at Tepe Senjar on the Northern Kuzistan from 2007-2009 provided information related to this period such as architectural evidence, pottery assemblage, seal and also samples for radiocarbon dating. The evidences found from trenches A and E of this site represented date on the site formation process, chronological framework of Susiana plain, cultural relations to the ancient Susa and other center of the Mesopotamia and Zagros. Excavated finds show that Tepe Senjar has been occupied from the late fifth millennium B.C, and was continued to proto-Elamite (Susa III) as well as Susa IV A. This site was settled again during Susa IV B and was continued successively until the Shimashki, Sukkal Mah and Middle Elamite periods.