اثربخشي توانبخشي‌ شناختي بر انعطاف‌پذيري شناختي ، بازداري پاسخ و توجه انتخابي در بيماران مالتيپل‌اسكلروزيس

The Effectiveness of Cognitive Rehabilitation on Cognitive Flexibility, Response Inhibition, and Selective Attention in Patients with Multiple Sclerosis: A Quasi-Experimental Study

سابقه و هدف: بيماري مالتيپل اسكلروزيس، شايع­ترين علت ناتواني ناشي از بيماري­هاي نورولوژيك و اغلب توام با نقائص شناختي است. پژوهش حاضر با هدف بررسي اثربخشي توانبخشي شناختي بر انعطاف پذيري شناختي ، استدلال انتزاعي، بازداري پاسخ و توجه انتخابي در بيماران اماس انجام گرديد. ابزار و روش: پژوهش حاضر از نوع نيمه تجربي با طرح پيش آزمون-پس آزمون و مرحله پيگيري با گروه كنترل است. در اين پژوهش، 30 نفر از مراجعين انجمن بيماران اماس به روش نمونه گيري هدفمند، انتخاب و بطور تصادفي به دو گروه 15 نفري مداخله و كنترل تقسيم و سپس اعضاي گروه مداخله به صورت فردي، به مدت 12 جلسه در برنامه توانبخشي شناختي، شركت داده شدند. نمرات انعطافپذيري شناختي و استدلال انتزاعي با آزمون دستهبندي كارتهاي ويسكانسين، توجه انتخابي با آزمون استروپ و بازداري پاسخ با آزمون برو/نرو و با استفاده از روشهاي آماري توصيفي ( ميانگين و انحراف معيار) و استنباطي(آزمون تحليل واريانس اندازه هاي مكرر) تحليل شدند. يافته ها: يافته ها نشان دادند خطاي درجاماندگي در تعامل گروه و زمان معنيدار بوده(05.0>sig) و مقايسه بين گروهي تعداد درست پاسخ ناهمخوان آزمون استروپ و تعداد طبقات آزمون ويسكانسين معنيدار شدند(05.0>sig). ولي در نمرات بازداري پاسخ دو گروه در پيشآزمون با پسآزمون و مرحله پيگيري، تفاوت معني داري مشاهده نگرديد. بدين ترتيب انعطاف پذيري شناختي، استدلال انتزاعي و توجه انتخابي در مراحل پس از آزمون و پيگيري نسبت به قبل از آزمون در دو گروه مداخله و كنترل، تفاوت آماري نشان دادند. نتيجه گيري: براساس يافته هاي حاضر، توانبخشي شناختي احتمالا در بهبود انعطاف پذيري شناختي، استدلال انتزاعي و توجه انتخابي موثر است.

Background & Aims: Multiple sclerosis (MS) is the most common cause of disability with cognitive impairments. The current study aimed to investigate the effect of cognitive rehabilitation (CR) on cognitive flexibility, response inhibition, and selective attention in patients with MS. Materials and Methods: The current quasi-experimental study with a pretest-posttest plot and a control group was conducted on 32 patients in the Urmia MS Society, Iran. They were selected through the purposive sampling method and were divided into intervention (n=16) and control groups (n=16) by the simple random method. The patients in the intervention group participated in the cognitive rehabilitation for 12 sessions, individually. The scores of cognitive flexibility were obtained by the Wisconsin Card Sorting Test (WCST), selective attention by the Stroop Color and Word Test (SCWT), and the response inhibition by Go/No-go task. Results were analyzed using descriptive statistics (mean and standard deviation) and inferential statistics (repeated measures analysis of variance). Results: The results of the current study showed a significant preservation error in the interaction between group and time (p<0.05). Also, there was a significant difference between the groups in terms of the error of committing (p<0.05). Nevertheless, no significant difference was observed in the responses of inhibition scores at pre-test, post-test, and follow-up between the two groups. Thus, significant differences observed in cognitive flexibility and selective attention at follow-up and post-test in intervention and control groups. Conclusion: Cognitive rehabilitation is likely to affect cognitive flexibility and selective attention in patients with MS.