جايگاه رحمت الهي در تفاسير فريقين

The Position of Divine Mercy in Shia and Sunni Commentaries

رحمت دو جريان دائمي دارد كه همواره بر همه ي هستي روان است : رحمت رحماني و رحمت رحيمي . با رحمت رحماني خلقت شكل گرفته است و با رحمت رحيميه هستي به نهايت رشد خويش دست مي يابد . خداوند انسان را آفريد تا رشد كند و او را از رحمت رحمانيه خود به رحمت رحيميه برساند. رحيميت خداوند بازگشت به ربوبيت او دارد. عالم پرورشگاه است. او رب همه موجودات است كه زمينه رشد وشكوفائي استعدادها و به فعليت رساندن آن استعدادها را فراهم مي كند و انسان است كه بايد براي رسيدن به رحمت الهي در خود ظرفيت ايجاد كند تا مشمول رحمت رحمانيه و رحيميه خداوند در دنيا و آخرت شود. آنچه اين مقاله بدان اهتمام مي ورزد بررسي تطبيقي رحمت الهي از ديدگاه مفسران شيعه و سني است . نگارنده در ابتدا به بررسي معناي لغوي و اصطلاحي رحمت پرداخته، سپس جايگاه رحمت الهي را در قرآن و روايات با توجه به نظر فريقين بررسي نموده است. در ادامه به بيان تفاوت ميان رحمت رحيميه و رحمانيه پرداخته شده و مشخص شد كه لعنت كه مقابل رحمت مي باشد از مقوله گفتار نيست و به معناي دوري از رحمت است. و در رحمت الهي تبعيضي نيست بلكه هر كس بر اساس قابليتي كه كسب مي كند ميتواند از رحمت خداوند بهره مند گردد .

Divine mercy has two perpetual flows, one as compassionate mercy and the other as merciful mercy, which flow over the entire universe. The former forms the creation and the latter causes the creation to achieve its final growth. God created man to grow and take him from the former to the latter. God' compassionateness refers to His Lordliness. The world is a place for growth. God is the Lord of all creatures and provides the ground for the development, florescence, and realization of all capacities. This is the man who must create a kind of capacity in himself to attain Divine mercy in order to be included in God compassionate and merciful mercy in the world and hereafter. Using a descriptive-analytical method, the present paper seeks to comparatively review Divine mercy from the view of Shia and Sunni commentators. First, it reviews literal and idiomatic meaning of mercy and then studies the position of Divine mercy in the Holy Quran and traditions, with regard to Shia and Sunni views. Finally it explains the difference between these two kinds of mercy and specifies that curse which is contrary to mercy is not a category of speech; rather, it means separation from mercy. There is no discrimination in Divine mercy; rather, everyone can receive Divine mercy according to the capacity that he attains. Key words: mercy, compassionate mercy, merciful mercy, curse, commentary, Shia and Sunni.