تأثير عوامل جغرافيايي بر پدافند غيرعامل در مناطق مرزي استان آذربايجان غربي (با تأكيد بر مكان يابي مراكز نظامي)

The Impact of Geographical Factors on Passive Defense in the Boundary Areas of West Azerbaijan Province )With Emphasis on Locating Military Bases(

مبحث پدافند غيرعامل، مخصوصاً كاربرد آن در امور نظامي، تاريخچه اي طولاني دارد. شاهد اين مدعا در صدر اسلام، تدابيري دفاعي همچون حفر خندق و ساخت برج و بارو و در ايران باستان ساخت كهندژ، شارستان،ديوار و... مي باشد؛ اما با عنايت به پيشرفت تكنولوژي و تغيير در ماهيت تسليحات، لزوم به كارگيري پدافند غيرعاملِ نوين در كاهش تلفات و خسارات جنگ ها بيش از پيش احساس مي گردد. انتخاب محل استقرار پروژه هاي نظامي و غيرنظامي و بررسي ملاحظات دفاعي و امنيتي با تكيه بر عوامل محيطي و جغرافيايي، همواره يكي از مهم ترين گام ها در فرآيند پدافند غيرعامل بوده است. پژوهش حاضر بر آن است تا با استفاده از مدل ANP به عنوان يكي از مهم ترين تكنيك هايMCDM در رويكردي تلفيقي با GIS مكان هاي حساس و مهم نظامي را با رويكرد پدافند غيرعامل در مناطق مرزي آذربايجان غربي در ارتباط با 4 معيار اصلي دسترسي ها، شكل زمين، زمين شناسي و اقليم و 12 زير معيار جغرافيايي، شناسايي كند. روش تحقيقِ توصيفي - تحليليِ به كارگرفته شده در اين پژوهش از نوع كاربردي مي باشد. نتايج حاصل از پژوهش، پهنه بندي استان جهت مكان گزيني نظامي در قالب پنج طبقۀ نامناسب تا كاملاً مناسب مي باشد. عرصه هاي كاملاً مناسب كه داراي توان عالي براي مكان گزيني مي باشند، بيشتر مناطق كوهستاني غرب استان را در بر مي گيرد و اين تناسب در مرز كشور تركيه بيشتر از عراق و جمهوري نخجوان است. پهنه هاي نامناسب، مناطق شرقي استان، به ويژه شمال شرقي كه شامل مناطق مرزي با جمهوري نخجوان مي باشد را شامل مي شود. در اين ميان، ميزان شيب و ارتفاع بيشترين تأثير را در مكان گزيني مراكز نظامي استان دارند.

The issue of passive defense and in particular its application in military affairs has a long history. The accuracy of these claims can beat early Islam wars and defensive measures such as digging ditches, building a fort and in ancient Iranian in the construction of Kohandezh, Sharestan wall. But with the advancement of technology and changes in the nature of weapons, application of new passive defense in the reduction of war is felt ever than before. Selection of the location of both military and civilian projects and study of defense and security considerations on the basis of environmental factors and geography has always been one of the most important steps in the process of passive defense. The purpose of this study is to characterize military sensitive locations using ANP and GIS in relation to four main criteria (Access, the shape of the Earth, geology and climate) and 12 geographical sub criteria. The research method is analytic-descriptive. Zoning for localization in five class system is the main objective of the research. Perfectly suited are locations located at the West of the province in the boundary areas of Turkey and Iran. Unsuitable zones are east and in particular northeast of the province. Finally, the level of slope and elevation are the most effective factors on the localization of military bases.