آناليز ايزوتوپ هاي پايدار استرانسيوم و تعيين افراد بومي يا غيربومي در گورستان‌هاي باستاني، مطالعه موردي: گورستان عصر آهن محوطه باستاني گوهر تپه

Strontium Isotope Ratio (87Sr/86Sr) To Determine Human Skeletons Origins From The Ancient Cemeteries, Case study: An Iron Age Cemetery of Gohar Tepe

امروزه آناليز­هاي ايزوتوپي، راه گشاي بسياري از مسائل مهمِ مطرح در باستان‌شناسي و انسان‌شناسي است ازجمله، بازسازي رژيم­ هاي غذايي گذشته، ترسيم رد پايِ مهاجرت­ هاي باستاني، بررسي و شناسايي تغييرات آب و هواييِ مناطق باستاني و ... گوهر تپه جزو مناطق مستعدِ پاسخگو به سؤالات متعدد در مورد تحولات فرهنگي و اجتماعيِ عصر آهن شمال ايران است. اين برهه زماني در مناطق شمالي فلات ايران، با ظهور جوامع متعددي بدون هيچ‌گونه پيشينه فرهنگي، در قالب قبرستان‌هاي بدون ارتباط با محل سكونت، روبرو است؛ كه هم‌زمان با تحولات سياسي، اقتصادي و فرهنگي ناشي از جابجايي اقوام مختلف است. به‌طور خاص، شناسايي خاستگاه جغرافياييِ افراد مدفون در اين قبرستان‌ها مي‌تواند كمك شاياني در شناسايي جنبه‌هاي گوناگون اين تحولات باشد. پژوهش در اين موضوعِ خاص، در گذشته تنها با روش سنتيِ بررسي مدارك معماري و مصنوعات، به‌عنوان نمايندگاني از حركت و مهاجرت جوامع، صورت مي‌گرفت ولي موفق به تهيه همه اطلاعات لازم براي فهم كامل مهاجرت‌هاي باستاني و تاريخيِ فردي يا گروهي انساني نمي‌شد. پژوهش حاضر، با روش آناليز ايزوتوپ­هاي پايدار استرانسيوم 87Sr/86Sr بر رويِ نمونه­ هاي دندان يازده اسكلت از اسكلت‌هاي قبرستان عصر آهنِ محوطه باستاني گوهر تپه، سعي در تعيين بومي و يا غيربومي بودن اين اسكلت­ ها دارد. نتايج آناليز ايزوتوپ‌هاي پايدار نشان مي‌دهد كه از كل نمونه‌ها، پنج نمونه غيربومي و شش نموند ديگر بومي هستند.

The isotopic analysis solves many important issues in archeology and anthropology including the reconstruction of past diets, tracing the footsteps of the ancient migrations and recognition of climate change. Stable isotope analysis has been applied in archaeology during the last three decades to address questions regarding the paleoclimatology, palaeodietary and palaeomobility. In this research, we focus on the human skeleton remains of Iron Age cemetery of Gohar Tepe, using Strontium stable isotope analysis to reconstruction the aspects of the past mobility. At the same time we tried to identify the geographical origin of people that buried in residential areas or ancient cemeteries. This approach in a geological region could make a substantial contribution to assess various aspects including migration models, cultural changes, colonialism and trade. Also research related to the palaeomigration has long been done by different analytical methods. Gohar Tepe is one of the areas that able to respond multiple questions about social and cultural developments of Iron Age in northern Iran. Tooth samples obtained from skeletons of the mentioned site where studied through Strontium isotope ratio (87Sr/86Sr) were used to address the question of whether the skeletons are local or non-local. Result of 87Sr/86Sr revealed that six of samples could be considered as local and five others to have been c as non-local.