پديد آورندگان :
راشدنيا، زهرا دانشگاه هنر اصفهان , صالحي كاخكي، احمد دانشگاه هنر اصفهان - گروه باستان شناسي , تقوي نژاد، بهاره دانشگاه هنر اصفهان
كليدواژه :
گچبري , سيرجان , آرامگاه ميرزبير , هنرمندان كرماني
چكيده فارسي :
آرامگاه ميرزبير، در روستاي شريفآبادِ سيرجان، داراي تزيينات گچبري زيبا و پركاري همانند؛ محراب، كتيبه كمربندي، طاقنماها، گوشواره ها و ... است كه تاكنون مطالعه كامل و همه جانبه اي درباره ي اين اثر و هنرمند سازنده اين تزيينات، صورت نگرفته است. در اين پژوهش برآن شديم تا به دليل تشابه گچبري هاي اين بنا، از لحاظ ساختار، نقوش و كتيبه، با گچبري هاي امامزاده ربيعه خاتون اشترجان، مسجد كوچه مير نطنز و مسجد كرماني تربت جام، كه داراي امضاي هنرمندان كرماني هستند، ضمن اشاره به محراب هايي كه اثر صُنع هنرمندان كرماني است، ويژگيهاي بصري آنها را، مبناي مطالعه تطبيقي خود، قرار دهيم و به اهدافي همچون؛ مطالعه تزيينات گچبري آرامگاه ميرزبير سيرجان و نيز بررسي دلايل انتساب آن به هنرمندان كرماني دست يابيم. روش يافته اندوزي بر پايه مطالعات ميداني همچون بازديد از بناهاي مورد مطالعه و عكس‌برداري از آنها و با استناد به منابع مكتوب صورت گرفته كه به روش تاريخي ـ تطبيقي، به تحليل دادههاي به‌دست‌آمده از نمونه هاي مطالعاتي مي پردازد. از اين‌رو به دليل وجوه مشترك بسيار گچبري هاي داراي امضاي هنرمندان كرماني با گچبريهاي آرامگاه ميرزبير سيرجان، چه در ساختار آنها مانند؛ مزين شدن لچكي محراب و برخي طاقنماها، با فرمي گرد، مماس بودن اين فرم گرد در تمام لچكيها با ديواره محيطي لچكي و چه در نقش مايه ها همانند؛ گل و برگهاي ختايي با تزيينات رويه سازي مشترك و نيز در كتيبه ها مثل؛ قرار دادن جايگاهي ثابت، براي ثبت كتيبه هاي حاوي؛ نام هنرمند سازنده و تاريخ ساخت محراب، فشردگي و شلوغي كتيبه هاي كمربندي و ... به‌احتمال‌قوي ميتوان گفت كه، تزيينات گچبري اين بنا نيز، كار هنرمندان كرماني است.
چكيده لاتين :
The Mausoleum of Mir-e-Zobeir, in the village of Sharif Abad in Sirjan, has beautiful decorative embellishments, such as a mihrab, inscriptions, arcades, squinches, and so on. So far, there has not been a full and comprehensive study of this work and the artist who created it. In this study, due to the similarity of the plastering of this building, in terms of structure, motifs and inscriptions, with the plasterings of Imam-Zade Rabieh-Khatun of Oshtarjan, the Kochemmir Mosque of Natanz and the Kermani Mosque in Torbat-e Jam, which is signed by Kermanian artists, we decided to consider their visual features as the basis of our comparative study, while referring to the mihrab that is the work of the Kermanian artists and achieve our goals, including studying the plaster decoration of the Mir-e-Zobeir tomb in Sirjan and also finding the reasons for its assignment to the Kermanian artists. The data was collected based on field studies, such as visiting the buildings under study and taking pictures of them, referring to written sources. The data obtained from study samples was analyzed by comparative historical method. Therefore, due to the common features of the stucco involving the signing of Kermanian artists with the plasterings of the Mirzebir tomb in Sirjan, as in their structure, decorations of the mihrab pendentive and some arcades with a circle form, the tangent form of this circle form in all the pendentives with their peripheral wall, as well as the motifs, like Cathay flowers and leaves with similar surface decorations, and also the inscriptions, like placing a fixed place for installing inscriptions containing the name of the artist and the date of making the mihrab, compaction and detailing of the belt inscriptions, etc., it can be said with certainty that the decorations of this building are also works of Kermanian artists
