توسعۀ مشاركتي محلۀ فرحزاد تهران به عنوان تفرجگاه و مقصد گردشگري: بستر و موانع

در اين مقاله، بستر و موانع توسعۀ مشاركتي يكي از تفرجگاه‌هاي اصلي و محلات سياحتي تهران، موسوم به فرحزاد، مورد تحليل قرار مي­‌گيرد. طي مقاله، نخست وضعيت فرحزاد از منظر سكونت/ محيط مصنوع، ويژگي‌هاي اجتماعي و گسترش كسب­‌و­كارهاي خدمات­رسان جهت بازديدكنندگان توصيف و ذي­نفعان اصلي توسعه محله شناسايي مي­‌شود. سپس، بستر و موانع توسعه فعاليت‌هاي تفرجي و سياحتي در فرحزاد در دو محور عملياتي- ساختاري و اجتماعي- فرهنگي مورد توجه قرار مي­‌گيرد. بدين منظور، هم برنامه­‌هاي تهيه‌­شده توسط بخش عمومي جهت فرحزاد و هم ديدگاه‌هاي ذي­نفعان مختلف در مورد بستر و موانع مشاركت تحليل مي­شود. روش‌هاي به­كار­گرفته­شده جهت مطالعه حاضر مشتمل بر تحليل طرح‌ها و داده­هاي موجود، مشاهده و نيز مصاحبه‌­هاي نيمه‌ساختارمند با بازديدكنندگان، ساكنان، دست­‌اندركاران برنامه­‌ريزي و ديگر ذي­نفعان بوده است. نتايج تحليل برنامه­‌هاي تهيه‌­شده جهت فرحزاد كه در لفظ و ظاهر بر ماهيت سكونتي- گردشگري محله تأكيد مي­‌ورزند، حاكي از كم­‌توجهي به جنبه­­‌هاي اجتماعي توسعه و به ويژه مشاركت جماعت محلي است. همچنين، بر پايۀ مصاحبه­‌ها و مشاهدات، سطح پايين آگاهي، انسجام و همبستگي اندك، ناهماهنگي ميان اهداف و تمهيدات نهادهاي بخش عمومي و مشكل مالكيت امكان مشاركت محلي را، از جمله در توسعۀ فعاليت‌هاي تفرجي و سياحتي، كاهش داده است.