بررسي و تحليل برخي عناصر فرهنگي در ترجمه تفسير طبري

a survey on some of the cultural factors in translation of tabari interpretation

رويكرد واعظانه، نوعي گرايش تفسيري است كه در سده‌هاي مختلف از سوي مفسران قرآن كريم در تفسير آيات الهي مورداستفاده قرارگرفته است. در اين رويكرد، كاربرد زبان و اصطلاحات روزمره مخاطب، داستان­ها و قصه ها، به ويژه قصه­هاي اساطيري به منظور جلب توجه مخاطبان و اقناع عاطفي آن ها پر­شمار است. گفته مي شود يكي از تفاسير مهم باملاحظه اين نوع گرايش، ‌ترجمه‌ي تفسير طبري است و همگرايي مترجمان تفسير طبري با برخي باورهاي فرهنگي مخاطبان از عناصر مهم وقابل توجه در رويكرد تفسير واعظانه اين اثر است. به ديگر سخن مفسران اين تفسير باملاحظه عناصر فرهنگي مردم آن عصر ترجمه تفسيري را به‌گونه‌اي رقم‌زده‌اند كه اين جنبه تفسيري مشهود گردد. بر اين اساس اين پژوهش با روش توصيفي و تحليلي در پي پاسخ به اين پرسش‌ است كه مؤلفه هاي گرايش واعظانه در ترجمه تفسير طبري كدام است؟ در يك نگاه كلي مي‌توان دستاورد اين تحقيق را در اين نكته اساسي مورد تأكيد قرارداد كه مؤلفان اين تفسير مؤلفه‌هاي فرهنگ ايراني و زبان فارسي به كار رفته در مفاهمه مخاطبان آن روزگار را در خود منعكس ساخته واز اين رهگذر كوشش كرده‌اند بين اين فرهنگ و فرهنگ اسلامي پيوندي برقرار سازند. پيوندي كه هدف آن تأثيرگذاري بر مخاطب و ايجاد فرآيندي است كه در نهايت به رشد و ارتقا شخصيت تربيتي و معنوي آنان بيانجامد. كاربست اين‌چنين شيوه‌اي در تفسير غالباً در رويكردهاي تفسير واعظانه ملموس است.

Advisedly strategy is a kind of interpretative attitude that has been used among the holy Qoran interpretors in different times. Considering this attitude, Tabari interpretation translation is one of the most important interpretations. One of the important and considerable factors in the advisedly strategy is the existence of the fluctuations between Tabari interpretation translators and some of the readers cultural believes. In the other words this interpretation has been translated according to the peoples cultural believes of the same era. So this research is to answer the followibg questions, using descriptive and analyzing methods.what are the different dimensions of the fluctuations between Islamic and Iranian cultures in this interpretive translation ? and what are advisedly atittude points in this interpretation?In a general view we can emphasize this research result in this basic point that these interptetation authors have reflected the Iranian culture ponts in this work and by this mean,they have tried to link this culture to the Islamic culture.