تحليل نقش سرمايه انساني و تحقيق و توسعه در ارتقاي بهره وري كل عوامل توليد در بخش هاي خدماتي منتخب

.

براساس نظريات رشد درون زا، انتظار مي رود ارتقاء سرمايه انساني و سرمايه تحقيق و توسعه و افزايش كارآيي به افزايش بهره وري كل عوامل توليد منجر شود. در اين مطالعه، تاثير سرمايه انساني و سرمايه تحقيق و توسعه بر بهره وري كل عوامل توليد (TFP ) با استفاده از داده هاي تابلويي 9 زير بخش خدماتي غيردولتي طي دوره 1386-1375 مورد مطالعه قرار گرفت. بدين منظور، الگوي اقتصادسنجي مبتني بر الگوي تعديل جزئي (با وقفه) تصريح گرديده كه در آن بهره وري كل عوامل تابعي از مقدار با وقفه آن، سرمايه انساني، سرمايه تحقيق و توسعه با يك وقفه زماني، متغير نرخ بهره برداري از ظرفيت به عنوان جايگزين كارآيي و متغير روند زماني در نظر گرفته شده است. نتايج حاصل از برآورد مدل به روش داده هاي تابلويي نشانگر آن است كه بين بهره وري كل عوامل توليد و متغير سرمايه انساني رابطه مثبت و معني داري وجود دارد. در مدل برآوردي سرمايه تحقيق و توسعه با دو وقفه زماني اثر معني داري بر بهره وري كل عوامل توليد دارد ولي اين اثر ضعيف است. نسبت توليد بالفعل به توليد بالقوه به عنوان شاخص كارآيي بيشترين تاثير را بر بهره وري كل عوامل توليد دارد و نشان مي دهد رفع موانع توليد از اهميت زيادي برخوردار است.

act Based on the endogeneous growth theories, it is expected that the improvement of human capital, research and development and the efficiency enhancement lead to increase in total factor productivity. In this paper the impact of human capital and R&D on total factor productivity is investigated using the panel data of 9 non- governmental service sectors in 1375-1386. The econometric model is a partial adjustment model (lagged) in which the TFP is a function of human capital, R&D capital with two time lag, capacity utilization rate as a proxy of efficiency and the time trend. The results of the panel data model show that there is a positive and significant relationship between total factor productivity and human capital. The R&D capital (with two time lag) has a significant effect on TFP although it is very small. The ratio of actual output to theoretical output as an index of efficiency is the most effective factor of the regression and shows that the elimination of production obstacles is an important issue.