خاستگاه اختلاف خوانش « اَحْصَنَّ / اُحْصِنَّ » در آيه نكاح كنيزان

The origin of different reading “ahsanna /ohsenna ” In the verse of marriage to female slave

در آيه 25 سوره نساء ، در قرائت فعل « أحصنَّ » به صيغه مجهول يا معلوم اختلاف شده است. از منظر تفسيري، قرائت « اُحْصِنَّ » به صيغه مجهول با معنا شدن «إحصان» به ازدواج و قرائت « اَحْصَنَّ » به صيغه معلوم با معنا شدن آن به اسلام، ملازمت داشته است. تحقيق حاضر نشان مي دهد كه قرائت معلوم «أَحصَنَّ» و معنا گرديدن «اِحصان» به اسلام، با سياق آيه، سازگاري ندارد و خاستگاه پيدايش اين قرائت و معناي خلاف سياق، به انگاره اي فقهي بازمي گردد كه شاخص ترين مدافع آن، «عبداللّه بن مسعود»، صحابي پيامبر اسلام و معلّم قرآن كوفيان بوده است. به عقيده ابن مسعود ، حدّ زنا براي كنيز زناكار فاقد شوهر و شوهردار ، يكسان بود اما مفهوم مخالف شرط «إذا أحصنّ» در آيه 25 نساء ، در فرض معنا شدن «إحصان» به ازدواج، چنين انگاره اي را برنمي تافت.از اين رو، قرائت معلوم «أَحصَنَّ» و معناي «اِحصان» براي اسلام، پيشنهاد گرديد. خوانش قاريان بعدي كوفه نيز بر خلاف قاريان ديگر شهرها، از رأي ابن مسعود، تأثّري مشهود يافته است به گونه اي كه عملكرد قاريان هفتگانه يا دهگانه ، معلوم مي دارد كه قرائت به صيغه معلوم، هويّتي كوفي پيدا كرده است.

In verse 25 of “Nesa” chapter in the Quran, there has been difference between reading the verb “ohsenna /ahsanna” to passive or active form. In the viewpoint of interpretation, reading “ohsenna” in passive form, has been attended with connotation of “Ihsaan” to marriage and reading “ahsanna” to active form with connotation of “Ihsaan” to Islam. This research shows that active reading of “ahsanna” and defining it to Islam, has no suitability to the order of the verse, and the origin of this contrary reading and meaning to the order of the verse refers to jurisprudence belief, it’s most important defender is _ Abdollah Ibn Masoud _ who has been the prophet’s companion and Quran’s teacher of the Kufics. In his belief, the penance by the lash for adultery by celibate and married female slave is alike, but the concept of the clause “Iza ohsenna” in verse 25, Nesa, with presupposition of connotation “Ihsan” to marriage, was not in the path of this imagination. So the reading of “ahsanna” to active form and defining it to Islam, was proposed. The readings of the kufic latter readers unlike readers of other cities, are obviousely affected by Ibn Masoud’s opinion, In a form that the performance of septet or decuple readers shows that reading in active form, has been identified to a kufic form.