ازدواج با نزديكان در منابع سده‌هاي نخستين اسلامي: خاستگاه، اهداف و ميزان گستردگي آن

بررسي‌هاي موجود در بيان زرتشتيان راجع به پيشينه و اجراي آيين ازدواج با نزديكان يا خويدوده و انگيزه‌هاي پاي‌بندي به آن، عموماً بر شواهدي از آثار تاريخ‌نگاري‌هاي يوناني و نوشته‌هايي از قلم غيرايرانيان و بر پايه مفاهيم به‌كاررفته در متون فقهي بازمانده به زبان پهلوي اتكا دارد. افزون بر منابع مزبور، سنت يادشده در منابع اسلامي نيز گزارش شده، اما تاكنون بررسي دقيقي از ميزان همساني در محتوا بين آثار اين انديشمندان با موضوعيت تاريخي و ديني در مقايسه با منابع زرتشتي انجام نشده است. اين مقاله درصدد دريافت سه موضوع اساسي در دو گروه منابع برآمده است: 1. خاستگاه اوليه رسم ديرين ازدواج با نزديكان در تاريخ ايران؛ 2. ميزان گستردگي و نمودار فراواني اين آيين؛ 3. اهداف و انگيزه‌هاي استمرار چنين خويشاوندي‌هايي در ميان زرتشتيان. يادكرد اين نكته ضروري است كه با توجه به پيشينه اسطوره‌اي و تأكيد متون فقهي زرتشتي و نمونه‌هاي گزارش‌شده از رواج اين‌گونه خويشاوندي در منابع مختلف اسلامي اظهارنظر قطعي درباره شيوع گسترده و همگاني‌بودن چنين آييني به‌آساني ميسر نيست.

Current Studies regarding the background and motives of kin marriage or xvedodah by zoroastrians are generally based on Greek historiography and writings of non- Persian figures and the concepts used in Pahlavi's jurisprudential texts. This practice, in addition to the mentioned sources, has also been reported in the Islamic texts. Yet, no detailed studies of the degree of consistency of the content between the works of these scholars and historical and religious significance has not been made compared with zoroastrain sources. This paper tries to find three basic issues in two resources groups: 1.The origin of the ancient tradition of next o kin marriage in Iran history 2.The extent and frequency of this practice 3.The goals and motives of the continuation of such kinship among the Zoroastrians. But given the mythological background of Zoroastrian jurisprudential text and the reported cases of the spread of this kind of kinship in various Islamic sources, it is not easy to make a definitive statement about the widespread prevalence and popularity of such a ritual.